Mysz optyczna korzysta z zaawansowanej technologii optycznej bazującej na diodach LED i czujnikach obrazowych takich jak matryce CMOS lub CCD aby precyzyjnie śledzić ruch. Podstawową zasadą działania myszy optycznej jest emitowanie światła przez diodę LED które odbija się od powierzchni i wraca przez soczewki do sensora optycznego. Sensor przetwarza odbite światło na obraz który następnie jest analizowany przez układ DSP w celu określenia kierunku i prędkości ruchu myszy. Cały proces odbywa się w czasie rzeczywistym co zapewnia płynność i precyzję działania. Praktyczne zastosowanie tej technologii można zaobserwować w szerokim wachlarzu urządzeń od komputerów osobistych po specjalistyczne zastosowania w grach komputerowych gdzie precyzja i szybkość reakcji są kluczowe. Standardowe praktyki branżowe obejmują stosowanie matryc o wyższej rozdzielczości aby zwiększyć precyzję śledzenia oraz wykorzystywanie bardziej zaawansowanych algorytmów do poprawy dokładności działania co jest szczególnie ważne na powierzchniach o niskiej jakości optycznej. Dzięki temu mysz optyczna jest niezawodnym narzędziem w codziennej pracy i rozrywce.
Cyfrowy aparat fotograficzny wykorzystuje matryce CCD lub CMOS do przechwytywania obrazów ale jego zasada działania jest znacząco różna od myszy optycznej. Aparat koncentruje się na rejestracji zdjęć poprzez soczewki które skupiają światło na sensorze natomiast mysz analizuje zmiany w odbitym świetle do śledzenia ruchu. Myszy optyczne nie tworzą obrazów do przechowywania a jedynie analizują wzory światła w celu obliczenia przesunięcia. Drukarka termosublimacyjna to urządzenie drukujące które działa poprzez podgrzewanie specjalnego rodzaju taśmy aby przenieść barwnik na papier nie mając związku z optycznym śledzeniem ruchu. Natomiast skaner płaski skanuje dokumenty przez przesuwanie wzdłuż kartki źródła światła i sensora w celu odwzorowania obrazu. Choć także używa technologii CCD lub CMOS jego funkcja polega na przetwarzaniu obrazu na cyfrową formę co nie jest celem myszy optycznej. Typowym błędem jest utożsamianie wykorzystania tych samych technologii sensorycznych z identycznymi zasadami działania jak to ma miejsce w przypadku urządzeń o różnych funkcjach i zastosowaniach. Każde z tych urządzeń stosuje tę samą technologię sensoryczną lecz w różnych kontekstach i celach co prowadzi do błędnych założeń o ich działaniu. Zrozumienie kontekstu i specyficznych funkcji jest kluczem do poprawnego rozróżniania tych technologii i ich zastosowań w praktyce zawodowej.