Rozdzielczość optyczna to kluczowy parametr skanera, który definiuje, jak dokładnie urządzenie potrafi uchwycić szczegóły obrazu. Mierzy się ją w punktach na cal (dpi - dots per inch) i określa liczbę punktów, które skaner może zarejestrować w jednym calu. Wyższa rozdzielczość oznacza większą liczbę zarejestrowanych pikseli, co przekłada się na lepszą jakość zeskanowanego obrazu. Przykładowo, skanery o rozdzielczości 300 dpi są wystarczające do zeskanowania dokumentów tekstowych, podczas gdy skanery o rozdzielczości 1200 dpi lub wyższej są używane do archiwizacji zdjęć oraz skanowania materiałów, gdzie szczegóły są kluczowe, takich jak obrazy artystyczne. W kontekście standardów branżowych, organizacje takie jak ISO (Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna) zalecają określone rozdzielczości do różnych zastosowań, co stanowi dobą praktykę w dziedzinie skanowania dokumentów oraz archiwizacji.
Rozdzielczość optyczna nie jest właściwym parametrem dla drukarek, modemów ani monitorów. W przypadku drukarek, bardziej istotnymi wskaźnikami są rozdzielczość druku, mierzona w dpi, oraz jakość wydruku, co jest związane z innymi aspektami, takimi jak technologia druku (np. atramentowa lub laserowa). Użytkownicy mogą mylić rozdzielczość optyczną skanera z rozdzielczością druku, co prowadzi do nieporozumienia, gdyż są to zupełnie różne procesy technologiczne. Modemy natomiast operują na zasadzie przesyłu danych, a ich wydajność mierzona jest prędkościami transferu, a nie parametrami optycznymi. Z kolei w monitorach rozdzielczość odnosi się do liczby pikseli na ekranie, co także nie ma związku z rozdzielczością optyczną skanera. Typowym błędem myślowym jest utożsamianie parametrów różnych urządzeń, co może prowadzić do błędnych wniosków i niewłaściwego doboru sprzętu do konkretnych zadań. Każde z tych urządzeń ma swoje specyficzne parametry, które są kluczowe dla ich funkcjonalności i jakości działania.