Kocioł na paliwo stałe charakteryzuje się unikalną konstrukcją, która obejmuje elementy takie jak płomieniówki, popielnik i ruszt. Płomieniówki to specjalne rurki, przez które przepływa woda, a ich zadaniem jest zwiększenie efektywności wymiany ciepła. Dzięki nim ciepło z paliwa jest lepiej wykorzystane, co prowadzi do wyższej sprawności kotła. Popielnik służy do zbierania popiołu powstałego w wyniku spalania paliwa stałego, co ułatwia jego usuwanie i konserwację. Ruszt natomiast umożliwia spalanie paliwa w odpowiednich warunkach, zapewniając jednocześnie właściwy dostęp powietrza do procesu spalania. Kocioł na paliwo stałe jest powszechnie stosowany w domach jednorodzinnych oraz w budynkach przemysłowych, gdzie dostępność paliwa stałego, jak węgiel czy drewno, jest istotna. Ponadto, zgodnie z normami ekologicznymi, nowoczesne kotły na paliwo stałe są projektowane w taki sposób, aby minimalizować emisję zanieczyszczeń, co czyni je bardziej przyjaznymi dla środowiska.
Kocioł elektryczny nie wykorzystuje spalania paliw stałych, co eliminuje potrzebę stosowania płomieniówek, popielnika i rusztu. W tego rodzaju kotłach energia elektryczna jest przekształcana w ciepło za pomocą grzałek, co sprawia, że ich konstrukcja jest znacznie prostsza i bardziej skomplikowana w kontekście wydajności energetycznej. Kocioł olejowy, z kolei, spalając olej opałowy, również nie wymaga wymienionych elementów, ponieważ proces spalania odbywa się w inny sposób, a ciepło generowane jest bezpośrednio z paliwa płynnego. Z kolei kotły gazowe działają na zasadzie spalania gazu, co również nie wymaga elementów takich jak płomieniówki, popielnik czy ruszt, ponieważ proces ten opiera się na odmiennych zasadach wymiany ciepła i nie wytwarza stałych pozostałości w postaci popiołu. Błędem myślowym jest zakładanie, że wszystkie kotły muszą mieć te same komponenty, co prowadzi do nieprawidłowych wniosków o ich konstrukcji i funkcjonowaniu. W rzeczywistości każdy typ kotła jest dostosowany do rodzaju paliwa oraz specyficznych wymogów technicznych, co powinno być uwzględnione w procesie wyboru odpowiedniego urządzenia grzewczego.