Zawory bezpieczeństwa są kluczowymi elementami w systemach hydraulicznych, które mają na celu ochronę rurociągów przed nadmiernym ciśnieniem. Uderzenia hydrauliczne, zwane także falami ciśnienia, mogą wystąpić w wyniku nagłych zmian prędkości przepływu wody, na przykład podczas gwałtownego zamykania zaworów. W takich sytuacjach zawory bezpieczeństwa automatycznie otwierają się, by umożliwić ujście nadmiaru ciśnienia, co zapobiega uszkodzeniom rurociągu i minimalizuje ryzyko awarii. Zawory te działają zgodnie z normami, takimi jak PN-EN 12345, które określają wymagania dotyczące projektowania, wykonania i testowania zaworów bezpieczeństwa. Przykładem zastosowania zaworów bezpieczeństwa są systemy wodociągowe w dużych miastach, gdzie zmienne zapotrzebowanie na wodę może prowadzić do nieprzewidywalnych zmian ciśnienia. Zastosowanie zaworów bezpieczeństwa w takich instalacjach jest zgodne z dobrymi praktykami inżynieryjnymi oraz wymaganiami prawnymi, co daje pewność, że systemy będą działały niezawodnie i bezpiecznie.
Zawory regulacyjne, odpowietrzające i zwrotne, mimo że są istotnymi elementami systemów hydraulicznych, nie spełniają funkcji zabezpieczających rurociągi przed uderzeniami hydraulicznymi. Zawory regulacyjne służą do kontrolowania przepływu medium, co oznacza, że ich głównym zadaniem jest utrzymanie określonego ciśnienia w systemie. Mogą one dostosowywać przepływ na podstawie wprowadzonego sygnału, ale nie eliminują nadmiernych ciśnień wynikających z nagłych zmian przepływu. Zawory odpowietrzające mają na celu usuwanie powietrza z układu, co może być ważne dla zapobiegania kawitacji, ale nie chronią one przed uderzeniami hydraulicznymi. Z kolei zawory zwrotne zapobiegają cofaniu się medium w systemie, co jest istotne dla zachowania kierunku przepływu, ale nie zapewniają zabezpieczenia przed nadmiernym ciśnieniem. Wybór niewłaściwego typu zaworu często wynika z niepełnego zrozumienia zadań, jakie pełnią poszczególne komponenty systemów hydraulicznych. Zastosowanie niewłaściwego zaworu w kontekście uderzeń hydraulicznych może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak uszkodzenie rurociągów, co wiąże się z dużymi kosztami napraw i przestojami w dostawie wody. Dlatego kluczowe jest, aby inżynierowie dobrze rozumieli różnice między tymi elementami oraz ich funkcje w kontekście ochrony systemów hydraulicznych.