Dokładnie, ilustracja 3 przedstawia klasyczną włazową studzienkę kanalizacyjną. To rozwiązanie z kręgów betonowych, wyposażone w stopnie złazowe, umożliwia wejście pracownika do środka w celu inspekcji, czyszczenia lub naprawy sieci kanalizacyjnej. Moim zdaniem to najbardziej rozpoznawalny typ studzienki włazowej – jest największy i najczęściej spotykany w głównych ciągach kanalizacyjnych. W praktyce włazowe studzienki stosuje się tam, gdzie zachodzi konieczność kontroli przepływu ścieków, usuwania zatorów czy prowadzenia regularnych przeglądów technicznych. Zgodnie z normami branżowymi, np. PN-EN 13598 oraz wytycznymi wydawanymi przez producentów rur kanalizacyjnych, studzienka włazowa powinna mieć średnicę co najmniej 1000 mm, stabilną konstrukcję z żelbetu lub tworzywa i umożliwiać swobodny dostęp do wnętrza nawet dużym ekipom serwisowym. Spotkałem się w praktyce z sytuacjami, gdzie brak odpowiedniej studzienki włazowej skutkował poważnymi problemami eksploatacyjnymi – na przykład niemożnością usunięcia zatoru, bo nie było jak wejść do środka. Taka studzienka pełni kluczową rolę w utrzymaniu sprawności systemu kanalizacyjnego, a jej prawidłowe wykonanie i lokalizacja znacząco ułatwiają późniejszą obsługę całej instalacji. Dla pracowników służb technicznych możliwość szybkiego wejścia i działania – to naprawdę ogromna różnica.
W branży sanitarnej rozróżnia się kilka typów studzienek kanalizacyjnych, które pełnią różne funkcje i mają odmienną budowę. Częstym błędem jest utożsamianie każdej studzienki czy wystającego elementu z ziemi z włazową studzienką kanalizacyjną – moim zdaniem to wynika głównie z pobieżnej obserwacji kształtu lub koloru tych elementów, bez uwzględnienia ich faktycznego przeznaczenia i konstrukcji. Studzienki typowo rewizyjne, z tworzywa sztucznego o stosunkowo małej średnicy, jak na ilustracjach 1, 2 czy 4, służą najczęściej do lokalnej kontroli, inspekcji za pomocą kamer, czy płukania przewodów – nie przewiduje się jednak wchodzenia do nich człowieka, bo są po prostu za wąskie i za płytkie. Nawet jeśli mają pokrywę lub wydają się być "duże", to w rzeczywistości nie spełniają standardów włazowych, określonych w takich normach jak PN-EN 13598, gdzie minimalna średnica dla studzienki włazowej wynosi ok. 1000 mm, a wnętrze wyposażone jest w stopnie złazowe umożliwiające bezpieczne zejście. Często spotykam się z przekonaniem, że każda studzienka z okrągłym lub kwadratowym pokryciem pełni funkcję włazową – to bardzo mylące! W praktyce studzienka włazowa to solidna konstrukcja, zwykle z żelbetu, pozwalająca na swobodny dostęp ludzi, nawet z narzędziami, a nie tylko z kamerą inspekcyjną. Jeżeli na budowie lub w projekcie systemu kanalizacyjnego zabraknie właściwej włazowej studzienki, to wszelkie prace konserwacyjne są znacznie utrudnione, a czasem wręcz niemożliwe do przeprowadzenia. Warto więc znać te różnice i nie kierować się tylko wyglądem zewnętrznym czy materiałem, bo to często prowadzi do podstawowych błędów w ocenie instalacji.