Przykanałik doprowadzający ścieki do oczyszczalni faktycznie nie pełni funkcji napowietrzania złoża filtracyjnego. Jego głównym zadaniem jest transport ścieków z budynku do systemu oczyszczalni, nie bierze natomiast udziału w wymianie powietrza czy przewietrzaniu złoża. To dość powszechny błąd, że elementy związane z przepływem ścieków myli się z tymi, które odpowiadają za wentylację. W praktyce, dla efektywnej pracy złoża filtracyjnego, bardzo ważne jest zapewnienie stałego dostępu powietrza – to umożliwia rozwój bakterii tlenowych rozkładających zanieczyszczenia. Takie przewietrzanie gwarantują na przykład specjalne kominki napowietrzające oraz odpowiednio dobrane studzienki zbierające, często wyposażone w dodatkowe systemy wentylacyjne. Z mojego doświadczenia wynika, że zaniedbanie tej kwestii skutkuje przykrym zapachem albo nawet awariami całego systemu – bo bakterie beztlenowe produkują siarkowodór oraz inne nieprzyjemne związki. Warstwa kruszywa pod drenami też nie jest bez znaczenia, bo umożliwia przepływ powietrza wokół drenażu. W branży podkreśla się, by systemy napowietrzania były niezależne od kanałów ściekowych. Tak naprawdę projektując oczyszczalnię, zawsze powinno się pamiętać, iż przewietrzanie złoża filtracyjnego to osobny, kluczowy element całości.
Często mylone są funkcje poszczególnych elementów przydomowej oczyszczalni ścieków, zwłaszcza jeśli chodzi o przewietrzanie złoża filtracyjnego. Wielu osobom wydaje się, że warstwa kruszywa pod drenami lub studzienki zbierające nie mają większego wpływu na wentylację, jednak praktyka pokazuje coś innego. Warstwa drobnego kruszywa pod drenami tworzy przestrzeń, dzięki której powietrze może swobodnie przepływać i docierać do bakterii tlenowych. Bez tej warstwy procesy biologiczne byłyby znacznie mniej efektywne. Kominki napowietrzające zamontowane na końcu każdej nitki drenażowej są stosowane właśnie po to, by zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza w całym systemie – to dość podstawowa dobra praktyka branżowa. Każda nitka drenażu działa wtedy jak swoisty kanał wymiany gazowej. Studzienka zbierająca, zwłaszcza gdy wyposażona jest w dodatkowy kominek, wspiera wentylację złoża i umożliwia wymianę powietrza w całym układzie. Tymczasem przykanałik, którym ścieki płyną z domu do oczyszczalni, pełni wyłącznie funkcję transportową – nie przewietrza złoża, bo jest stale wypełniony ściekami lub ma zbyt mały przekrój dla swobodnego przepływu powietrza. W praktyce, projektowanie systemów bez odpowiedniego napowietrzania prowadzi do poważnych problemów eksploatacyjnych, jak powstawanie nieprzyjemnych zapachów czy nawet zamulenie systemu filtracyjnego. Branżowe normy, np. PN-EN 12566, jasno określają, że wentylacja złoża jest jednym z podstawowych warunków prawidłowej pracy oczyszczalni. Moim zdaniem, warto sobie przyswoić, że przewietrzanie realizują wyłącznie dedykowane temu instalacje, a nie elementy przeznaczone do transportu ścieków.