Kwalifikacja: BUD.21 - Organizacja i prowadzenie robót związanych z budową obiektów inżynierii środowiska

Temat minimalnej prędkości przepływu ścieków bywa często mylony, zwłaszcza przez osoby, które nie miały jeszcze okazji praktycznie zapoznać się z eksploatacją kanalizacji. Zbyt niska prędkość, taka jak 0,3 m·s⁻¹, może się komuś wydawać bezpieczna, bo „przecież coś płynie”, ale w rzeczywistości to za mało – w takich warunkach wszelkie piaski, tłuszcze czy nawet drobne włókna bardzo szybko odkładają się na dnie rurociągu. W rezultacie już po kilku miesiącach pojawiają się zatory, brzydkie zapachy i potrzeba częstego czyszczenia. To typowy błąd myślowy: zakładanie, że ścieki są na tyle „lekkie”, że nie potrzebują dużych prędkości, żeby być dobrze transportowane. Z drugiej strony, zawyżone wartości – typu 3,0 czy 7,0 m·s⁻¹ – mogłyby sugerować, że im szybciej, tym lepiej, ale to też pułapka. Po pierwsze, takich prędkości praktycznie nie da się uzyskać w typowej kanalizacji grawitacyjnej, bo siła spadku terenu i opory hydrauliczne na to nie pozwalają. Po drugie, przewody kanalizacyjne zaprojektowane na tak wysokie prędkości szybko by się niszczyły – dochodziłoby do erozji ścian rury, hałasu, a nawet uszkodzeń połączeń. Z mojego doświadczenia wynika, że najlepsze efekty daje trzymanie się normatywnego zakresu prędkości, które zapewniają optymalne warunki – zarówno dla eksploatacji, jak i długoletniej trwałości sieci. Jeśli w źle zaprojektowanej instalacji dobierzemy zbyt mały spadek i prędkość spadnie poniżej 0,7 m·s⁻¹, to z biegiem lat koszty i nakład pracy na utrzymanie tej sieci rosną wykładniczo. Dlatego branżowa praktyka mówi wyraźnie: minimalna prędkość samooczyszczania nie jest przypadkowa ani nie bierze się „z sufitu”, tylko wynika z wieloletnich obserwacji i doświadczenia inżynierskiego. Prawidłowy dobór tej wartości to podstawa sprawnego działania każdej kanalizacji.