Kwalifikacja: BUD.21 - Organizacja i prowadzenie robót związanych z budową obiektów inżynierii środowiska

Często zdarza się, że konstrukcje hydrotechniczne są mylone ze sobą, zwłaszcza przez osoby, które nie mają na co dzień styczności z żeglugą śródlądową czy budownictwem wodnym. Zacznijmy od jazu – to urządzenie głównie do piętrzenia wody w rzece, działa jak taki ruchomy próg, ale nie pozwala na bezpośrednie przemieszczanie się statków pomiędzy poziomami, służy raczej do regulacji przepływu. Z kolei wał to zupełnie inna bajka – to nasyp ziemny lub betonowy, który zabezpiecza przed powodzią, głównie na terenach zalewowych, nie służy do transportu wodnego ani nie ma ruchomych wrót. Zaporę można pomylić ze śluzą, bo obie konstrukcje pojawiają się na rzekach i kanałach, ale zapora to masywna budowla mająca na celu przede wszystkim piętrzenie dużych ilości wody, często dla celów energetycznych lub retencyjnych. Zaporami są np. olbrzymie betonowe tamy, które tworzą sztuczne zbiorniki. Natomiast śluza, którą widać na zdjęciu, umożliwia pokonanie różnicy poziomów wody przez statki dzięki specjalnej komorze z ruchomymi wrotami. W praktyce, pomylenie śluzy z jazem albo zaporą wynika moim zdaniem z powierzchownego spojrzenia na budowlę: wystarczy zwrócić uwagę na obecność komory i dwóch zestawów wrót – to klasyka śluzy. Warto pamiętać, że każdy z tych obiektów pełni inną funkcję i jest projektowany według zupełnie innych standardów i norm branżowych, a sama znajomość ich zastosowania jest podstawą w pracy każdego technika czy inżyniera związanego z gospodarką wodną. Ten błąd to dobra okazja, żeby jeszcze raz przejrzeć podstawowe zasady rozpoznawania budowli hydrotechnicznych w praktyce – by potem już się nie pomylić, bo w pracy zawodowej rozróżnienie czy to śluza, czy jaz, czy zapora, to naprawdę kluczowa sprawa.