Kwalifikacja: BUD.21 - Organizacja i prowadzenie robót związanych z budową obiektów inżynierii środowiska
Kategorie: Obiekty inżynierii środowiska Materiały i technologie
Na rysunku przedstawiono
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
To jest klasyczny przykład jazu stałego, czyli urządzenia wodnego służącego do piętrzenia wody w rzece lub kanale w określonym miejscu, bez możliwości regulacji wysokości piętrzenia. Jaz stały wykonuje się zazwyczaj z betonu, kamienia lub żelbetu, a jego kształt jest dostosowany do optymalnego przepływu wody – tutaj ładnie widać charakterystyczną krzywiznę przelewu i strefę tworzenia się zawirowań poniżej progu. Moim zdaniem, w polskich warunkach to jedno z najbardziej podstawowych i rozpoznawalnych urządzeń hydrotechnicznych – każdy, kto interesuje się gospodarką wodną, powinien znać ich budowę i zastosowania. Praktycznie spotykamy je na mniejszych rzekach, gdzie nie potrzeba codziennej regulacji poziomu wody, ale ważne jest utrzymanie stałego piętrzenia np. dla ujęć wodnych czy stawów rybnych. Z formalnego punktu widzenia, projektowanie jazów stałych opiera się na wytycznych normowych, zwłaszcza PN-EN 1997-1 oraz wytycznych melioracji wodnych. Dobrze wykonany jaz minimalizuje ryzyko erozji dna i brzegów, a jednocześnie poprawia retencję. Warto pamiętać, że jaz stały nie pozwala na dynamiczne sterowanie przepływem, co bywa wadą w sytuacjach powodziowych – i tu właśnie pojawia się miejsce dla jazów ruchomych czy przepustów, ale to już inna historia. W codziennej pracy spotkałem się z wieloma przykładami, jak jaz stały przez lata dobrze spełnia swoją rolę, nawet w trudniejszych warunkach eksploatacyjnych.