Termiczne unieszkodliwianie odpadów to proces, który polega na ich spalaniu w specjalnie do tego przystosowanych spalarni. Takie instalacje są projektowane tak, żeby podczas spalania odpadów osiągać wysoką temperaturę – zwykle powyżej 850°C, a czasami nawet 1100°C, zależnie od rodzaju śmieci. Dzięki temu większość szkodliwych substancji ulega rozkładowi, a objętość i masa odpadów znacząco się zmniejszają. Spalarnie odpadów komunalnych to skomplikowane obiekty techniczne, w których stosuje się zaawansowane systemy oczyszczania spalin – filtry, cyklony, absorbery, a nawet osadniki pyłów. Z mojego doświadczenia wynika, że dobrze zaprojektowana spalarnia minimalizuje emisję toksyn jak dioksyny czy furany, co jest wymagane przez normy UE. Taki sposób eliminowania odpadów uważa się za jedną z najpewniejszych metod dla odpadów niebezpiecznych albo resztkowych, których nie da się już odzyskać. Przykładowo, odpady medyczne praktycznie zawsze muszą być spalane. Co ciekawe, część energii odzyskanej ze spalania można wykorzystać do produkcji ciepła czy prądu w tzw. kogeneracji – czyli nic się nie marnuje. Moim zdaniem, warto znać różnicę między spalaniem a innymi metodami, bo to kluczowa kwestia w branży gospodarki odpadami.
Wiele osób myli poszczególne instalacje do przetwarzania odpadów, bo faktycznie trochę się one między sobą zazębiają pod względem celów, ale różnią się zasadniczo technologią. Sortownia to miejsce, gdzie odpady są dzielone na frakcje: szkło, plastik, papier, bioodpady itd. Tu nie zachodzi żaden proces termiczny, po prostu selektywnie wydziela się poszczególne materiały, żeby je potem poddać recyklingowi. Kotłownia natomiast służy do spalania paliw konwencjonalnych, jak węgiel, gaz czy biomasa, a nie do profesjonalnego spalania odpadów komunalnych czy niebezpiecznych. Spalanie odpadów w kotłowni byłoby niezgodne z prawem i niebezpieczne dla środowiska, bo takie instalacje nie posiadają filtrów i zabezpieczeń przed emisją toksycznych związków, jak to jest w spalarni. Kompostownia to z kolei zupełnie inna bajka – tu zachodzi proces biologiczny, czyli rozkład odpadów organicznych przez mikroorganizmy w środowisku tlenowym. Dzięki temu powstaje kompost, ale nie ma tu żadnych temperatur, które mogłyby unieszkodliwiać odpady w sensie termicznym. Ludzie czasem zakładają, że wystarczy coś podgrzać lub 'przemielić', żeby się pozbyć zagrożeń – a to nie tak działa. Termiczne unieszkodliwianie na poziomie przemysłowym to bardzo restrykcyjny proces, podlegający rygorystycznym normom środowiskowym i technicznym. W praktyce tylko spalarnia jest w stanie zapewnić odpowiednie warunki do całkowitego rozkładu toksyn i minimalizacji odpadów, zgodnie z wymaganiami prawa o ochronie środowiska i gospodarki odpadami. Mylenie tych procesów wynika często z uproszczeń myślowych – warto się pilnować, bo w tej branży detale są kluczowe.