Dobrze, że zwróciłeś uwagę na ten wymóg – przy rekultywacji gruntów na cele rolne nie można przekroczyć 1000 mg miedzi (Cu) na każdy kilogram suchej masy osadu ściekowego. Wynika to z jasno określonych przepisów, które mają chronić zarówno środowisko, jak i nasze zdrowie. Nadmiar miedzi może być toksyczny dla roślin, a nawet prowadzić do akumulacji tego pierwiastka w łańcuchu pokarmowym. W praktyce, jeśli oczyszczalnia ścieków wytwarza osad o zawartości Cu powyżej tego poziomu, taki osad nie może być użyty do rekultywacji gruntów przeznaczonych pod uprawy rolne, bo byłoby to już niezgodne z normami. W branży gospodarki wodno-ściekowej przykładanie wagi do takich szczegółów jest kluczowe, bo system kontroli jakości osadów opiera się właśnie na regularnym analizowaniu tych parametrów. Spotkałem się kiedyś z sytuacją, gdzie przez nieuwagę przekroczono normę i cały transport osadu trzeba było zutylizować, a nie użyć do rekultywacji – to generuje koszty i opóźnienia. Moim zdaniem warto zawsze sprawdzać aktualne tabele i mieć świadomość, że te limity nie są przypadkowe, tylko wynikają z wieloletnich badań oraz obserwacji negatywnych skutków nadmiaru metali ciężkich w środowisku. Takie podejście chroni nie tylko uprawy, ale i całe ekosystemy glebowe.
Wiele osób myli limity dla różnych zastosowań osadów ściekowych, bo faktycznie wartości w tabeli potrafią być podobne, a czasem nawet się powtarzają, jednak różnią się w zależności od tego, do czego ten osad jest przeznaczony. Przykładowo, 1200 mg/kg to limit dla rekultywacji terenów na cele nierolne, a nie pod uprawy rolne. Podobnie, 750 mg/kg to limit dla ołowiu, a 500 mg/kg dotyczy na przykład chromu, więc wybierając te wartości można się łatwo pomylić, jeśli nie analizuje się dokładnie, o jaki metal i jaki kierunek zagospodarowania osadu chodzi. Typowym błędem jest też zbyt pobieżne spojrzenie na tabelę – automatycznie wybierając najwyższą liczbę lub sugerując się innymi metalami ciężkimi. W praktyce każda z tych norm została ustalona na podstawie badań toksykologicznych i ryzyka dla ludzi czy roślin. Przekroczenie 1000 mg/kg miedzi przy rekultywacji gruntów na cele rolne już jest niebezpieczne, bo miedź w takich ilościach może negatywnie wpływać na strukturę gleby oraz zdrowie roślin, a także powodować wtórne skażenia. W branży oczyszczania ścieków nie można zakładać, że jeśli jakiś metal ma wyższy limit przy innym zastosowaniu (np. przy produkcji kompostu czy rekultywacji nierolnej), to ta sama wartość obowiązuje wszędzie. To jest właśnie najczęstsza pułapka – nieczytanie tabeli wzdłuż właściwego wiersza i kolumny. Moim zdaniem warto zawsze dokładnie sprawdzić, do jakiego zastosowania odnosi się dana liczba i nie sugerować się ograniczeniami dla innych metali czy kierunków wykorzystania osadów. Dzięki temu unikniesz w przyszłości poważnych błędów w pracy lub podczas egzaminów zawodowych.