Kwalifikacja: BUD.22 - Organizacja i prowadzenie robót melioracyjnych
Kategorie: Budowle wodne Pomiary i kontrola Gospodarka wodna w rolnictwie i stawach
Do wyznaczenia wymiarów ubezpieczeń skarp w regulowanym cieku przyjęto przepływ maksymalny o prawdopodobieństwie 50%. Na podstawie danych przedstawionych w tabeli określ jego wielkość.
| N [lat] | 10 000 | 1000 | 500 | 333 | 200 | 100 | 50 | 33,3 | 10 | 5 | 3 | 2 |
| ρ% | 0,01 | 0,1 | 0,2 | 0,3 | 0,5 | 1 | 2 | 3 | 10 | 20 | 33,3 | 50 |
| Qₚₘₐₓ [m³s⁻¹] | 208 | 161 | 148 | 134 | 121 | 108 | 96 | 89 | 66 | 51 | 41 | 27 |
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Prawidłowa odpowiedź to 27 m³/s, bo właśnie taki przepływ maksymalny o prawdopodobieństwie 50% jest wskazany w tabeli. W praktyce inżynierskiej przy projektowaniu zabezpieczeń brzegów lub skarp w ciekach regulowanych bardzo często korzysta się właśnie z przepływów o tym prawdopodobieństwie, bo odpowiada to tzw. przepływowi rocznemu, który średnio występuje raz na dwa lata. Widać to wyraźnie – ostatnia kolumna w tabeli (ρ% = 50%, N = 2 lata) pokazuje Qpmax = 27 m³/s. W praktyce, dobierając ubezpieczenia, nie można opierać się na ekstremalnie wysokich przepływach, bo prowadziłoby to do przewymiarowania i niepotrzebnych kosztów inwestycyjnych. Z drugiej strony – zbyt niski przepływ skutkowałby zniszczeniem zabezpieczeń już przy typowych wezbraniach. Standardy branżowe (np. wytyczne Gospodarki Wodnej czy instrukcje ITB) zalecają stosowanie wartości Qpmax odpowiadającej temu właśnie prawdopodobieństwu, gdy nie są wymagane szczególne środki ostrożności. Moim zdaniem to rozwiązanie jest najbardziej racjonalne i ekonomiczne, bo pozwala utrzymać równowagę między bezpieczeństwem a kosztami. Warto zawsze pamiętać, że w przypadku zmian zagospodarowania zlewni lub istotnych inwestycji w jej obrębie trzeba ponownie zweryfikować te wartości i ewentualnie je zaktualizować. Takie podejście gwarantuje, że zabezpieczenia będą skuteczne i nie będą narażone na przedwczesne uszkodzenia. Z mojego doświadczenia wynika, że często projektanci próbują „przesadzić” i dobierają przepływy typu Q1%, co podnosi koszty i nie zawsze jest uzasadnione.