Kwalifikacja: BUD.22 - Organizacja i prowadzenie robót melioracyjnych
Kategorie: Melioracje wodne Budowle wodne
Którą budowlę przedstawia rysunek?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
To, co widzisz na rysunku, to typowy przykład jazu stałego, który często spotyka się na mniejszych rzekach i kanałach. Jaz stały to konstrukcja hydrotechniczna, która nie posiada żadnych ruchomych elementów – woda przelewa się przez koronę obiektu na stałej wysokości. Takie rozwiązanie jest proste w budowie i bardzo trwałe, wymaga minimalnych nakładów eksploatacyjnych. Moim zdaniem właśnie te cechy powodują, że jaz stały jest często wybierany tam, gdzie kluczowa jest niezawodność, a nie ma potrzeby regulowania poziomu piętrzenia. Na rysunku widać charakterystyczny przepływ swobodny przez zwieńczenie jazu oraz tworzenie się wiru poniżej, co jest typowe dla tego typu budowli. W praktyce jaz stały wykorzystuje się do utrzymywania stałego poziomu wody, zabezpieczenia przed cofką czy poprawy warunków nawigacyjnych. Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z normami branżowymi, np. wytycznymi ITB lub instrukcjami projektowania infrastruktury wodnej, jaz stały stosuje się tam, gdzie nie przewiduje się konieczności dynamicznej regulacji przepływu. Często spotkasz takie rozwiązania na melioracjach rolniczych, w parkach miejskich czy na małych rzekach w celu ochrony ekosystemów wodnych. Dobrze jest też pamiętać, że prawidłowo zaprojektowany jaz stały minimalizuje ryzyko erozji poniżej budowli dzięki odpowiedniemu ukształtowaniu podłoża i strefy rozprysku.