W tym pytaniu kluczowe było zrozumienie, jak przeliczyć spadek sączka na promile i porównać z wymaganym minimum. Minimalny spadek wynosi 3‰, czyli 3 mm na każdy metr długości sączka. Dla każdego z nich wystarczy podzielić różnicę rzędnych (w cm) przez jego długość (w metrach), a potem wynik pomnożyć przez 10, żeby uzyskać wartość w promilach. Dla sączka nr 8 różnica rzędnych to 20 cm, a długość 80 m, więc 20/80 = 0,25 cm/m, czyli 2,5‰. To za mało, bo wymagane jest co najmniej 3‰. Sączek ten nie spełnia więc normy i wymaga robót poprawkowych. W praktyce tak mały spadek powoduje, że woda nie odpływa efektywnie, co może prowadzić do zamulenia i słabej pracy systemu drenarskiego. Chyba każdy, kto choć raz był na odbiorze drenarki, wie, jak często takie błędy się zdarzają. Z mojego doświadczenia wynika, że nawet kilkumilimetrowe różnice potrafią mieć duże znaczenie, zwłaszcza przy długich sączkach. Dlatego zawsze warto dokładnie sprawdzać spadki na budowie, a nie tylko na papierze. W normach i instrukcjach (np. zaleceniach Instytutu Melioracji) zawsze podkreśla się tę minimalną wartość i to nie bez powodu – hydraulika nie wybacza niedoróbek. Dobrze, że zwróciłeś na to uwagę, bo to istotny detal w pracy każdego wykonawcy drenarki.
Zadanie wymagało nie tylko odczytania danych z tabeli, ale też poprawnego zastosowania wzoru na obliczenie spadku sączka i porównania go z obowiązującą normą, która mówi, że minimalny spadek powinien wynosić 3‰. To w praktyce oznacza, że na każdy metr długości sączka powinno przypadać co najmniej 3 mm różnicy wysokości. Często spotyka się podejście, że im większa różnica rzędnych, tym lepiej, ale w rzeczywistości chodzi o proporcję różnicy wysokości do długości sączka – czyli dokładnie o spadek wyrażony w promilach. Błędne wskazanie np. sączka z największą (lub najmniejszą) różnicą rzędnych, bez przeliczenia spadku, to bardzo częsta pomyłka w praktyce. Wielu uczniów czy wykonawców skupia się wyłącznie na wartościach bezwzględnych, nie uwzględniając długości sączka, co prowadzi do niewłaściwych wniosków. Sączek 1 ma 25 cm na 60 m, co daje spadek około 4,17‰; sączek 13 – 32 cm na 80 m, czyli 4‰; sączek 24 – 18 cm na 60 m, również 3‰. Tylko sączek nr 8 wypada poniżej wymagania, bo 20 cm na 80 m to 2,5‰, czyli zbyt mało. Przeoczenie tej zależności może skutkować poważnymi problemami eksploatacyjnymi – woda będzie się cofać albo nie odpłynie wcale, a drenarka szybko się zamuli. Z mojego punktu widzenia najczęstszy błąd to liczenie spadku „na oko” albo sugerowanie się tylko długością. Dla profesjonalisty zawsze najważniejsza jest dokładna kalkulacja i porównanie ze standardem branżowym – tu minimalnego spadku 3‰. Takie zadania uczą naprawdę skrupulatności, bo w praktyce za mały spadek to niemal gwarantowane problemy z odwodnieniem terenu.