Odpowiedź dotycząca regulacji poziomu wody w stawie jest absolutnie trafiona. To, co widać na zdjęciu, to klasyczny mnich stawowy, czyli urządzenie hydrotechniczne, służące właśnie do kontrolowania ilości wody w akwenie. Dzięki niemu można regulować zarówno poziom wody podczas napełniania stawu, jak i bezpiecznie spuszczać wodę podczas np. spuszczania narybku, remontów czy konserwacji. W praktyce, odpowiednie ustawienie desek lub śluz pozwala dokładnie sterować wysokością lustra wody, co jest niezmiernie ważne dla utrzymania właściwych warunków środowiskowych, zarówno dla ryb, jak i roślinności. W branży rybackiej czy melioracyjnej uznaje się, że dobrze zaprojektowany i utrzymany mnich to klucz do efektywnego zarządzania wodą w stawie. Z mojego doświadczenia wynika, że najczęściej spotyka się drewniane lub betonowe wersje tych urządzeń, a ich obsługa jest nieskomplikowana, ale wymaga regularnych przeglądów i czyszczenia. Dość ciekawe jest to, jak duże znaczenie ma nawet kilka centymetrów różnicy w poziomie wody – potrafi to wpłynąć chociażby na warunki tlenowe w zbiorniku czy komfort życia ryb. Takie urządzenia pojawiają się praktycznie w każdym podręczniku dotyczącym gospodarki wodnej i są zgodne z normami inżynierii środowiska. Warto znać to rozwiązanie, bo pojawia się ono zarówno w dużych obiektach, jak i małych stawach rekreacyjnych.
Często spotyka się błędne przekonanie, że konstrukcje widoczne przy stawach mają na celu napowietrzanie wody, ochronę przed zanieczyszczeniami czy też zabezpieczenie skarp przed niszczeniem przez wiatr. Tymczasem każdy z tych aspektów wymaga zupełnie innego podejścia technicznego i innych rozwiązań inżynieryjnych. Napowietrzanie wody najczęściej realizuje się przez użycie specjalnych aeratorów, które mechanicznie mieszają wodę i wprowadzają do niej tlen. W żadnym wypadku urządzenie typu mnich nie pełni takiej funkcji – ono nie generuje ruchu wody ani nie sprzyja natlenianiu. Jeśli chodzi o ochronę przed wodami zanieczyszczonymi, to w praktyce stosuje się różnego rodzaju filtry, rowy opaskowe czy systemy odprowadzania wód opadowych, natomiast sam mnich nie jest barierą dla zanieczyszczeń. Odpływ przez mnicha jest regulowany, ale nie oczyszcza on wody – jedynie kontroluje poziom w zbiorniku. Z kolei ograniczanie niszczącego działania wiatru na skarpy wymaga działań takich jak umacnianie brzegów, obsiewanie trawą, budowa faszyn, murów oporowych czy sadzenie roślinności. Mnich jako element hydrotechniczny nie zabezpiecza skarp w żaden sposób, jego konstrukcja nie przejmuje sił wiatru ani nie chroni przed erozją. Często myli się też pojęcia związane z funkcjami urządzeń wodnych, co prowadzi do takich pomyłek. W branży uważa się, że prawidłowe rozpoznawanie przeznaczenia elementów infrastruktury wodnej jest podstawą do właściwego projektowania i eksploatacji obiektów – i właśnie dlatego tak ważne jest, by nie utożsamiać mnicha stawowego z urządzeniami o zupełnie innych funkcjach. W praktyce takie nieporozumienia mogą prowadzić do błędów w utrzymaniu stawów, a nawet do strat środowiskowych czy gospodarczych. Dobrym zwyczajem jest więc dokładne zapoznanie się ze schematami urządzeń i rozmieszczeniem infrastruktury jeszcze na etapie planowania czy nauki zawodu.
