Na ilustracji widoczne są piezometry – to specjalistyczne przyrządy używane w hydrogeologii do pomiaru poziomu zalegania zwierciadła wody gruntowej. Ich działanie opiera się na zasadzie bezpośredniego kontaktu z wodą podziemną w otworze piezometrycznym. Takie pomiary są kluczowe dla określania dynamiki wód gruntowych, monitorowania zmian poziomu wód w czasie, a także oceny wpływu działalności człowieka, np. odwodnienia budów czy eksploatacji ujęć wodnych. W praktyce, piezometry stosuje się w geotechnice, hydrogeologii i inżynierii środowiska, gdzie precyzyjne określenie głębokości do wód gruntowych jest niezbędne np. przy projektowaniu fundamentów, składowisk odpadów czy przy ocenie zagrożenia powodziowego. Moim zdaniem, znajomość piezometrów i zasad ich użycia to absolutna podstawa dla każdego, kto zajmuje się wodami podziemnymi – to narzędzie, bez którego trudno wyobrazić sobie sensowną kontrolę jakości i ilości wód gruntowych. Warto wiedzieć, że zgodnie z normami branżowymi, np. PN-EN ISO 22475-1, pomiary muszą być wykonywane regularnie i dokumentowane, co pozwala na długoterminowe obserwacje i analizę trendów. Często spotyka się też rozwiązania automatyczne, gdzie czujniki ciśnienia rejestrują poziom wody bez udziału człowieka. Szczerze mówiąc, to zadziwia mnie, jak wiele danych można uzyskać, mając do dyspozycji tylko taki niepozorny, metalowy cylinder.
Na pierwszy rzut oka, metalowe przyrządy z załączonej ilustracji mogą się wydawać uniwersalne, ale ich specyficzna konstrukcja wskazuje na bardzo konkretne zastosowanie. Jeżeli chodzi o intensywność przepływu rumowiska, to w praktyce używa się raczej łapaczy rumowiska, próbników transportu rumowiskowego lub specjalnych koszy zbiorczych, które mają siatki i systemy do zatrzymywania cząstek stałych. W żadnym standardzie branżowym nie spotyka się takich cylindrycznych, gładkich form do pomiarów rumowiska. Co do prędkości przepływu wody w ciekach, tutaj najczęściej wykorzystywane są młynki hydrometryczne, elektroniczne przepływomierze albo sondy elektromagnetyczne. Piezometry nie mają mechanizmu mierzącego przepływ czy jakiegokolwiek elementu obrotowego, więc nie nadadzą się do tej roli. Jeżeli chodzi o temperaturę wody – no, to zupełnie inna bajka: do tego służą termometry wodne, rejestratory temperatury albo czujniki PT100, które wyglądają zupełnie inaczej i są dedykowane do takich pomiarów – tu nie znajdziesz żadnego sensora do badania temperatury. Wreszcie, poziom zalegania zwierciadła wody gruntowej można precyzyjnie wyznaczyć właśnie za pomocą przyrządów z obrazka, czyli piezometrów. Popełnienie błędu w tym pytaniu wynika najczęściej z mylenia przyrządów pomiarowych na podstawie ich ogólnego, technicznego wyglądu czy materiału wykonania. Z mojego doświadczenia wynika, że wielu uczniów daje się zmylić metalowej obudowie, zakładając uniwersalność sprzętu, ale niestety w hydrogeologii kluczowa jest znajomość konkretnego przeznaczenia narzędzi i ich specyfiki. W pracy terenowej taka pomyłka może prowadzić do zupełnie błędnych wniosków, a nawet kosztownych pomyłek projektowych. Dlatego tak ważne jest, żeby dobrze rozpoznawać typowe narzędzia branżowe i umieć powiązać je z ich realnym zastosowaniem zgodnie z obowiązującymi normami i praktykami.
