Kwalifikacja: BUD.22 - Organizacja i prowadzenie robót melioracyjnych

Zaskakująco często spotykam się z przekonaniem, że procesy takie jak zalesianie czy intensywna ewapotranspiracja mogą prowadzić do wezbrań wód w rzekach. To taki typowy błąd myślowy – wydaje się, że skoro mamy duże ilości roślin, to woda szybciej trafi do rzeki. W rzeczywistości jest dokładnie odwrotnie. Zalesienie dużych powierzchni zlewni działa jak wielka gąbka – korzenie drzew zatrzymują wodę, zwiększa się infiltracja i retencja, a to wszystko powoduje, że mniej wody dociera do rzeki w krótkim czasie. Z kolei intensywna ewapotranspiracja, czyli wyparowywanie wody przez roślinność i z powierzchni gleby, oznacza po prostu, że mniej wody zostaje w obiegu i jest ona skutecznie „usuwana” zanim zdąży zasilić ciek. Prace drenarskie też są często źle rozumiane – one mają raczej za zadanie obniżać poziom wód gruntowych i odwadniać teren, ale nie powodują gwałtownych wezbrań. Raczej stabilizują przepływ, rozkładając go w czasie. To, co naprawdę zwiększa ryzyko wezbrania, to szybki, niekontrolowany spływ powierzchniowy – a ten właśnie rośnie przez urbanizację, utwardzanie dróg czy likwidację terenów biologicznie czynnych. Moim zdaniem warto zapamiętać, że kluczowe jest nie tylko ile wody spadnie, ale jak szybko ona dostanie się do rzeki i czy teren pozwala ją magazynować czy nie. Błędne rozumienie tych procesów prowadzi do niepotrzebnych zaskoczeń podczas powodzi i w projektach ochrony przeciwpowodziowej, bo ludzie przeceniają rolę czynników naturalnych, a nie doceniają wpływu działalności człowieka.