Dobrze rozpoznane! Książka „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza to klasyczny przykład literatury pięknej, czyli tej, którą według Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej (UKD) kwalifikujemy do działu 8. W praktyce katalogowania bibliotecznego i archiwizacji, wszystko, co dotyczy powieści, poezji, dramatów czy opowiadań, ląduje właśnie tutaj. Moim zdaniem warto pamiętać, że UKD jest stworzona po to, by maksymalnie ułatwić użytkownikom bibliotek szybkie odnalezienie interesującej literatury według głównego tematu czy formy. Nawet jeżeli opis książki zahacza o tło historyczne lub religijne, to jeśli tekst jest powieścią – a „Quo vadis” ewidentnie jest powieścią – nie klasyfikujemy jej do historii czy religii, tylko do literatury pięknej. Tak się przyjęło i to działa, sprawdza się na co dzień np. w każdej większej bibliotece publicznej – przeszukiwanie zasobów zaczyna się od głównej formy literackiej, a nie tła fabularnego. Z mojego doświadczenia wynika, że literaturę piękną według UKD kataloguje się z numerami 8 oraz bardziej szczegółowymi poddziałami, jak 821.162.1 dla polskiej prozy. Praktycznie – jeśli w opisie masz elementy takie jak autor, tytuł, wydawnictwo i wyraźnie widać, że to powieść, wybór działu 8 jest najbardziej logiczny i zgodny z branżowymi standardami bibliotecznymi. W sumie, czasem można się pogubić, bo literatura piękna bywa pełna odniesień historycznych czy filozoficznych, ale główny gatunek zawsze wyznacza klasyfikację UKD.
Opis bibliograficzny „Quo vadis” Sienkiewicza może być mylący, bo pojawiają się w nim elementy historyczne (akcja w starożytnym Rzymie) oraz religijne (motyw chrześcijaństwa), a sam tytuł i autor są rozpoznawalni także w kontekście polskiej kultury czy biografii autora. Jednak przy korzystaniu z Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej najważniejsze jest określenie formy i głównego przeznaczenia dzieła. Kluczowy błąd przy wyborze innych działów niż 8 polega na utożsamianiu tematu fabularnego z kategorią UKD – a UKD skupia się przede wszystkim na tym, czym książka jest, a nie tylko o czym opowiada. Dział 1 obejmuje filozofię i psychologię, ale „Quo vadis”, mimo że zawiera pewne filozoficzne rozważania, nie jest traktatem naukowym czy esejem filozoficznym. Dział 2 to religia i religioznawstwo – można się tu pomylić, bo chrześcijaństwo jest ważnym motywem powieści, ale sam tekst nie jest opracowaniem religijnym ani analizą teologiczną. Podobnie z działem 9 – archeologia, historia, geografia i biografie – książka nie jest podręcznikiem historii ani biografią żadnej postaci historycznej, tylko literacką interpretacją tamtych czasów. Najczęstszy błąd wynika z tego, że kierujemy się pierwszym skojarzeniem z treścią, zamiast zwrócić uwagę na formę. Standardy branżowe mówią jasno: literatura piękna, niezależnie od tła fabularnego, trafia do działu 8. Dopiero jeśli mamy do czynienia z opracowaniem naukowym lub podręcznikiem, rozważamy inne działy. Praktyka pokazuje, że precyzyjna klasyfikacja jest kluczowa dla efektywnej organizacji zbiorów bibliotecznych – a trzymanie się formy utworu ułatwia użytkownikom szybkie odnalezienie poszukiwanych książek. Warto więc wyrobić sobie nawyk patrzenia najpierw na gatunek, a dopiero potem analizować tematykę poboczną.