Kwalifikacja: PGF.10 - Prowadzenie działalności informacyjno-bibliograficznej

Odpowiedzi „kreatywna”, „ekspresywna” oraz „komunikatywna” nie opisują właściwie funkcji, którą odnajdujemy w haśle „Książka – stosuj codziennie”. Zacznijmy od „kreatywnej” – w polskiej teorii językoznawczej nie wyróżnia się takiej funkcji tekstu. Kreatywność może dotyczyć formy czy pomysłu autora, ale to nie jest oficjalna funkcja języka. To raczej cecha stylu albo sposobu konstruowania przekazu, a nie cel komunikacyjny. Funkcja ekspresywna z kolei, choć ważna, polega na wyrażaniu uczuć, stanów emocjonalnych czy opinii mówiącego. W haśle nie znajdziemy śladów subiektywnych emocji nadawcy – nie wyraża on swojego nastroju ani nie dzieli się osobistą refleksją, tylko kieruje komunikat do odbiorców. Funkcja komunikatywna (nazywana czasem fatyczną) dotyczy nawiązywania i podtrzymywania kontaktu między nadawcą a odbiorcą, np. kiedy sprawdzamy, czy druga osoba nas słyszy („Halo, słyszysz mnie?”). Hasło o książce nie pełni tej roli, bo nie chodzi tutaj o utrzymanie kontaktu, ale o skłonienie odbiorcy do określonego działania. Moim zdaniem najczęstszy błąd przy podobnych pytaniach polega na zbyt dosłownym odczytywaniu nazw funkcji lub na szukaniu emocji tam, gdzie ich nie ma. W praktyce, dobór odpowiedniej funkcji tekstu zawsze powinien być poparty analizą celu komunikacyjnego, a nie tylko intuicją. Tu wyraźnie widzimy, że chodzi o perswazję – czyli funkcję impresywną, opisaną w klasycznych modelach funkcji języka według Romana Jakobsona.