Produkcja jednostkowa jest modelowym podejściem wytwarzania, które charakteryzuje się tworzeniem pojedynczych, unikalnych produktów zgodnych z indywidualnymi wymaganiami klienta. Ten rodzaj produkcji jest szczególnie istotny w branżach, gdzie kluczową rolę odgrywa personalizacja wyrobów, takich jak przemysł meblarski, odzieżowy czy rzemiosło artystyczne. Przykłady mogą obejmować produkcję jednego egzemplarza mebla na zamówienie, gdzie każdy detal jest dostosowywany do potrzeb klienta. W przeciwieństwie do produkcji masowej, gdzie procesy są zautomatyzowane i skoncentrowane na dużych seriach, produkcja jednostkowa wymaga większego zaangażowania rzemieślników i często wiąże się z wyższymi kosztami. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorstwa stosujące ten model muszą inwestować w elastyczność procesów, aby dostosować się do różnorodnych potrzeb klientów, co jest zgodne z najlepszymi praktykami z zakresu zarządzania produkcją i obsługi klienta.
Produkcja masowa, charakteryzująca się wytwarzaniem dużych ilości jednakowych produktów, nie znajduje zastosowania w kontekście niewielkich ilości wyrobów w szerokim asortymencie na indywidualne zamówienie klienta. W produkcji masowej, proces jest zautomatyzowany, co prowadzi do obniżenia kosztów i zwiększenia efektywności, jednak eliminuje możliwość dostosowania produktów do indywidualnych potrzeb. Takie podejście może być mylne, szczególnie w sytuacjach, gdy istnieje zapotrzebowanie na unikalne wyroby, a przedsiębiorstwo nie jest w stanie zaspokoić tych potrzeb poprzez masową produkcję. W przypadku produkcji seryjnej, która polega na wytwarzaniu produktów w ograniczonych seriach, również nie pasuje to do opisanego scenariusza, ponieważ nie obejmuje ona pełnej personalizacji. Ponadto, cykliczna produkcja, opierająca się na powtarzających się cyklach wytwarzania, nie odpowiada na wymagania klienta wymagającego unikalnych produktów. Takie podejścia mogą prowadzić do błędów w analizie rynku i zrozumienia potrzeb klientów, a jako rezultaty mogą generować niezadowolenie i straty finansowe dla przedsiębiorstwa. W kontekście efektywnego zarządzania produkcją kluczowym jest, aby przedsiębiorstwa rozumiały różnice między tymi modelami, co pozwala na optymalne dostosowanie strategii do specyfiki rynku i oczekiwań klientów.