Kwalifikacja: TLO.02 - Obsługa operacyjna portu lotniczego i współpraca ze służbami żeglugi powietrznej
Kategorie: Procedury operacyjne Służby lotniskowe
Do zadań organu kontroli lotniska należy w szczególności
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Wydawanie instrukcji kołowania dla załóg statków powietrznych to naprawdę kluczowe zadanie organu kontroli lotniska, czyli służby ATC na lotnisku (Aerodrome Control Tower). Chodzi o to, żeby każdy samolot poruszający się po płycie lotniska – czy to przed startem, czy po lądowaniu – miał jasne i bezpieczne polecenia, którędy i kiedy może się przemieszczać. Praktycznie wygląda to tak, że kontrolerzy koordynują wszystkie ruchy na drogi kołowania, pasy startowe czy stanowiska postojowe w taki sposób, żeby nie było kolizji i niepotrzebnych opóźnień. Odpowiednie wydawanie instrukcji kołowania jest absolutnie kluczowe dla bezpieczeństwa na lotnisku, bo ruch naziemny, choć może się wydawać mniej dynamiczny niż ten w powietrzu, wymaga ogromnej precyzji i uwagi. Międzynarodowe normy ICAO (Annex 11 i Annex 14) oraz rozporządzenia krajowe bardzo dokładnie opisują, jak powinien wyglądać ten proces, żeby każda załoga dokładnie wiedziała, jak ma się przemieszczać po lotnisku. Z mojego doświadczenia wynika, że bez jasnych poleceń kołowania szybko zrobiłby się chaos, a przecież chodzi o to, żeby wszystko działało sprawnie jak dobrze naoliwiony mechanizm. Często też instrukcje te są przekazywane w ściśle określonym języku frazeologicznym radiowym, co dodatkowo podnosi skuteczność komunikacji i minimalizuje ryzyko nieporozumień. Dla młodych adeptów branży lotniczej to jedna z pierwszych umiejętności, które trzeba dobrze zrozumieć i opanować, bo wpływa ona nie tylko na płynność ruchu, ale przede wszystkim na bezpieczeństwo wszystkich uczestników operacji lotniskowych.
W praktyce można się łatwo pomylić, bo zadania różnych służb lotniskowych czasem wydają się dość podobne albo zbliżone tematycznie. Udostępnianie map lotniska załogom statków powietrznych jest raczej rolą administracji lotniska lub operatora portu, ewentualnie służb informacji lotniczej (AIS), niż samego organu kontroli lotniska. Kontrolerzy nie dostarczają załogom map fizycznie ani nie są odpowiedzialni za ich aktualizacje – załogi mają obowiązek samodzielnie przygotować się do operacji na podstawie oficjalnych publikacji lotniczych, takich jak AIP. Przypisanie stanowisk postojowych to zadanie koordynacyjne, którym zajmują się zwykle tzw. służby handlingowe lub komórka zarządzania ruchem naziemnym (Apron Management Service), a nie stricte służba kontroli lotniska. Oczywiście, kontrolerzy mogą potwierdzać przekazane stanowiska, ale nie oni je wyznaczają. Uzgadnianie kolejności obsługiwanych statków powietrznych również brzmi myląco – kolejność obsługi na stanowiskach, tankowaniu czy bagażu to domena służb naziemnych lotniska. Kontrolerzy lotniska zajmują się ruchem w przestrzeni kontrolowanej i na płycie, nie zaś organizacją prac obsługowych. Z mojego punktu widzenia głównym błędem logicznym w takich odpowiedziach jest mieszanie zadań stricte operacyjnych (kierowanie ruchem, zapewnianie separacji) ze wsparciem logistycznym i informacyjnym. Dobra praktyka branżowa wymaga rozróżnienia, kto za co odpowiada – tylko wtedy procesy przebiegają sprawnie i bezpiecznie. Dlatego kluczową rolą organu kontroli lotniska jest wydawanie precyzyjnych instrukcji kołowania, bo tylko one bezpośrednio wpływają na bezpieczeństwo i płynność ruchu lotniczego na ziemi.