Kwalifikacja: TLO.02 - Obsługa operacyjna portu lotniczego i współpraca ze służbami żeglugi powietrznej
System, za pomocą którego komunikat zawierający najważniejsze dane operacyjne lotniska wraz z warunkami meteorologicznymi, nadawany na częstotliwości w paśmie lotniczym nazywa się
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
ATIS, czyli Automatic Terminal Information Service, to naprawdę podstawowy element infrastruktury lotniczej na większych lotniskach, zwłaszcza tam, gdzie ruch jest spory lub zróżnicowany. To system, który automatycznie i w sposób ciągły nadaje na określonej częstotliwości radiowej aktualne informacje dotyczące lotniska – takie jak dane o aktualnie używanych drogach startowych, warunkach meteorologicznych, NOTAM-ach lokalnych, pracy lotniskowych służb, a nawet zakazach ruchu czy pracach na pasie. Dzięki temu piloci nie muszą zawracać głowy wieży, żeby zdobyć podstawowe dane – wszystko jest dostępne „na zawołanie”. W praktyce, zanim pilot nawiąże kontakt z kontrolą lotniska, powinien już znać te informacje, bo słuchając ATIS-u przygotowuje się do lądowania lub startu. Taka praktyka wynika nie tylko z wygody, ale też z wymogów ICAO oraz lokalnych procedur operacyjnych. W sumie, trudno wyobrazić sobie sprawny ruch na dużym lotnisku bez dobrze działającego ATIS-u. Często, gdy pogoda zmienia się dynamicznie, komunikaty ATIS są aktualizowane kilkanaście razy w ciągu doby. Co ciekawe, każda aktualizacja ma swój symbol literowy – piloci zgłaszając się do kontroli podają literę, by potwierdzić, że zapoznali się z aktualną wersją. Moim zdaniem, jeśli ktoś poważnie myśli o pracy w lotnictwie, warto zacząć rozumieć, jak bardzo usprawnia to codzienną operacyjną rzeczywistość.
Automatyczne systemy informacyjne w lotnictwie bywają często mylone, zwłaszcza jeśli ktoś nie miał okazji posłuchać komunikatu na żywo albo nie miał praktyki w lataniu na większe lotniska. Wiele osób zakłada, że AWOS (Automated Weather Observing System) to to samo, co ATIS, bo przecież oba podają informacje pogodowe. W rzeczywistości AWOS skupia się wyłącznie na danych meteorologicznych: kierunek i prędkość wiatru, ciśnienie, temperatura, punkt rosy czy widzialność. AWOS nie uwzględnia jednak informacji operacyjnych typu używana droga startowa, informacje o zamknięciach czy lokalnych NOTAM-ach. Z kolei NOTAM (Notice to Airmen) to tak naprawdę ogłoszenie, często w formie elektronicznej, publikowane w centralnych bazach danych. Służy on do przekazywania ważnych wiadomości o zmianach w organizacji przestrzeni powietrznej, zamknięciach dróg startowych, pracach budowlanych, ograniczeniach czy innych istotnych dla bezpieczeństwa kwestiach. NOTAM-ów nie nadaje się automatycznie na częstotliwości radiowej – pilot musi je zdobyć samodzielnie przed lotem, najczęściej analizując je na etapie przygotowań, ewentualnie korzystając z nich przez systemy dispatchingowe. No i na końcu AIP POLSKA (Aeronautical Information Publication) – to zupełnie inna kategoria. AIP to obszerny dokument publikowany przez służbę informacji lotniczej, który zawiera zbiór stałych informacji regulujących ruch lotniczy i funkcjonowanie lotnisk w danym kraju. Zawiera m.in. opisy procedur, mapy, szczegóły infrastruktury, ale nie jest to narzędzie do bieżącego przekazywania operacyjnych komunikatów. Częsty błąd polega właśnie na myleniu takich stałych dokumentów z dynamicznymi, aktualizowanymi komunikatami. Dlatego w praktyce tylko ATIS spełnia wymóg automatycznego przekazywania bieżących operacyjnych informacji wraz z warunkami pogodowymi przez radio – cała reszta pełni inne, choć równie ważne, funkcje w ekosystemie lotniczym. To pokazuje, jak ważne jest precyzyjne rozróżnianie tych pojęć podczas nauki i planowania lotów.