NOTAM to skrót od Notice to Airmen, czyli depesza dla personelu lotniczego. W praktyce NOTAM-y są nieodłącznym elementem pracy każdego pilota czy służb lotniskowych. To oficjalne komunikaty przekazujące informacje o wszelkich zmianach, zagrożeniach, ograniczeniach albo modyfikacjach w przestrzeni powietrznej, nawigacji, urządzeniach, procedurach czy infrastrukturze lotniskowej. Ich znajomość jest kluczowa przy planowaniu lotu, bo często dotyczą spraw nagłych: na przykład zamknięcia pasa startowego z powodu remontu albo awarii oświetlenia na podejściu. Każdy NOTAM ma ściśle określony format oraz czas obowiązywania, co ułatwia szybkie filtrowanie informacji. Moim zdaniem praktyka czytania NOTAM-ów powinna być nawykiem każdego, kto siada za sterami – bardzo łatwo coś przeoczyć, a to prosta droga do niepotrzebnych problemów na trasie. Na świecie przyjęło się, że przed lotem zawsze sprawdza się obowiązujące NOTAM-y, bo często zawierają nawet drobne, ale istotne rzeczy – np. zmiany częstotliwości radiowych albo ostrzeżenia o zamknięciu przestrzeni powietrznej. TAF, METAR czy AUP dotyczą zupełnie innych zagadnień i nie są źródłem takich informacji. NOTAM to po prostu podstawa bezpieczeństwa i dobrej praktyki lotniczej.
Wybór jednej z pozostałych opcji często wynika z mylenia funkcji poszczególnych komunikatów i depesz używanych w lotnictwie. TAF i METAR to kody pogodowe – TAF (Terminal Aerodrome Forecast) przedstawia prognozę pogody dla lotniska na określony czas, a METAR to bieżący raport meteorologiczny. Oba są bardzo ważne dla pilotów i planowania lotów, ale nie dostarczają żadnych informacji o zmianach w urządzeniach, służbach czy procedurach lotniczych. Z mojego doświadczenia wynika, że często osoby uczące się o lotnictwie wrzucają wszystkie depesze do jednego worka, a tymczasem każda ma ściśle określone przeznaczenie – TAF i METAR to tylko pogoda, żadnych ostrzeżeń o zamknięciach czy zagrożeniach w nich nie znajdziesz. AUP, czyli Airspace Use Plan, natomiast dotyczy planowania wykorzystania przestrzeni powietrznej, głównie w kontekście rezerwacji i udostępniania stref kontrolowanych, najczęściej w krajach Unii Europejskiej. AUP to plan operacyjny, a nie ostrzeżenie czy informacja o nagłych zmianach w infrastrukturze lub procedurach. Typowym błędem jest zakładanie, że każda oficjalna depesza z terminologią lotniczą spełnia funkcję NOTAM-a, tymczasem tylko NOTAM-y są przeznaczone do natychmiastowego przekazywania istotnych ostrzeżeń i zmian dotyczących bezpieczeństwa czy spraw operacyjnych. W praktyce, nieuwzględnienie NOTAM-ów przed lotem może prowadzić do poważnych konsekwencji, podczas gdy pozostałe depesze mają ograniczone zastosowanie i nie zastępują informacji o nagłych lub planowanych zmianach infrastrukturalnych, procedurach czy zagrożeniach. Trzeba te różnice dobrze rozumieć, bo lotnictwo opiera się na precyzji komunikacyjnej i jasnym rozdzieleniu typów informacji.