Kwalifikacja: TLO.02 - Obsługa operacyjna portu lotniczego i współpraca ze służbami żeglugi powietrznej
Wtargnięcie na drogę startową bez uzyskania zezwolenia kontrolera ruchu lotniczego nazywa się
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Odpowiedź „runway incursion” to w zasadzie podręcznikowy przykład sytuacji niebezpiecznej na lotnisku. Wtargnięcie na drogę startową bez uzyskania odpowiedniego zezwolenia od kontrolera ruchu lotniczego to bardzo poważne naruszenie procedur bezpieczeństwa. W żargonie lotniczym „runway incursion” oznacza każdą obecność nieuprawnionego statku powietrznego, pojazdu lub nawet osoby na aktywnej drodze startowej. Z mojego doświadczenia, takie sytuacje prowadzą często do poważnych incydentów, a nawet katastrof – najgłośniejszy przypadek to zderzenie na Teneryfie w 1977 roku. W praktyce przestrzeganie procedur radiowych i wizualnych znaków na lotnisku jest kluczowe. ICAO i EASA ogromny nacisk kładą na minimalizowanie ryzyka incursion, stąd szkolenia praktyczne, symulacje oraz bardzo szczegółowe instrukcje dla pilotów i personelu naziemnego. Runway incursion to temat wałkowany w branży chyba non stop, bo nawet krótka chwila nieuwagi lub przekonanie, że „nic nie leci”, może zakończyć się tragedią. W codziennej pracy pilotów i służb lotniskowych każda operacja na pasie startowym musi być ściśle koordynowana. Często nawet doświadczonym załogom zdarza się prosić o powtórzenie zezwolenia, żeby nie było cienia wątpliwości. Takie podejście jest zgodne nie tylko z przepisami, ale i z najzdrowszym rozsądkiem. Jeśli interesuje Cię temat zarządzania bezpieczeństwem lotniczym, runway incursion to wręcz klasyk pojęć, które trzeba znać na blachę.
W lotnictwie bardzo ważne jest precyzyjne zrozumienie terminów, bo z pozoru podobne wyrażenia oznaczają zupełnie różne rzeczy. Runway strip to nie jest to samo, co sama droga startowa – to obszar wokół drogi startowej lub drogi kołowania, którego głównym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa w razie, gdyby samolot zboczył z pasa lub miał problem przy lądowaniu. Nie można tego utożsamiać z samym aktem wtargnięcia, bo runway strip nie opisuje żadnego naruszenia przepisów, tylko element infrastruktury lotniskowej. Runway holding position to z kolei precyzyjnie określone miejsce (często oznaczone znakami poziomymi i pionowymi), w którym statek powietrzny lub pojazd naziemny musi zatrzymać się przed wjazdem na pas – to właśnie tu czeka się na zezwolenie od wieży. Mylenie tego terminu z incursion jest dość typowe, bo w praktyce oba pojęcia są używane na etapie przygotowania do startu lub kołowania, ale holding position to zawsze miejsce, nie czynność czy zdarzenie. Runway safety area to kolejny termin związany z infrastrukturą, nie z ruchem. Oznacza wydzieloną strefę na końcach i bokach drogi startowej, która ma minimalizować skutki ewentualnego opuszczenia pasa przez samolot – znów, nie dotyczy to naruszania procedur ruchu lotniczego. Często osoby uczące się tematów lotniczych utożsamiają nazwę strefy lub znaku poziomego z zachowaniem czy incydentem, co jest błędem. Prawdziwe wtargnięcie na drogę startową – czyli runway incursion – zawsze wiąże się z ruchem, decyzją załogi lub pojazdu i brakiem zezwolenia od kontrolera, a nie z samą obecnością w wyznaczonej strefie. Dlatego tak istotne jest, by dokładnie rozumieć rozdzielenie tych pojęć na egzaminie i w przyszłej pracy.