Kwalifikacja: MEC.03 - Montaż i obsługa maszyn i urządzeń
Zawód: Technik mechanik
Wyznacz wymiary graniczne średnicy wałka o nominalnej wartości N=φ78 mm, wytworzonego w tolerancji
IT=0,028, gdzie odchyłka górna es=0 μm, a odchyłka dolna ei= −0,028 μm?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Aby obliczyć wymiary graniczne średnicy wałka o nominalnej średnicy φ=78 mm i tolerancji IT=0,028, należy zrozumieć, jak działają odchyłki w kontekście wymiarowania. W przypadku podanej tolerancji, odchyłka górna wynosząca 0 μm oznacza, że maksymalny wymiar wałka to 78 mm, co jest równoważne wartości nominalnej. Z kolei odchyłka dolna wynosi -0,028 μm, co oznacza, że minimalny wymiar wynosi 78 mm - 0,028 mm = 77,972 mm. Tak więc, wymiary graniczne tego wałka to: A = 77,972 mm (minimalny) oraz B = 78,000 mm (maksymalny). W praktyce, takie obliczenia są kluczowe w produkcji i kontroli jakości, ponieważ pozwalają na zapewnienie, że elementy będą pasować do siebie w zmontowanych konstrukcjach. Użycie odpowiednich tolerancji zgodnych z normami ISO jest istotne przy projektowaniu części, aby uniknąć problemów w montażu oraz eksploatacji.
W przypadku obliczania wymiarów granicznych wałka, ważne jest zrozumienie, jak odchyłki wpływają na ostateczne wymiary. Odpowiedzi, które wskazują wartości takie jak A=77,928 mm oraz A=78,000 mm, są błędne, ponieważ nie uwzględniają prawidłowej odchyłki dolnej. Wymiar minimalny powinien być obliczany poprzez odjęcie dolnej odchyłki od wartości nominalnej, co w tym przypadku prowadzi do 77,972 mm, a nie wartości 77,928 mm. Ponadto, wskazanie wartości maksymalnej jako 78,000 mm jest poprawne, ale całość wymaga uwzględnienia zarówno odchyłki górnej, jak i dolnej. W kontekście praktycznym, błędne obliczenia mogą prowadzić do niedopasowania elementów, co z kolei wpływa na wydajność i bezpieczeństwo całej konstrukcji. Przyczyną tych nieporozumień często jest brak znajomości zasad tolerancji i wymiarowania, które są kluczowe w inżynierii mechanicznej. Ważne jest, aby przy każdym obliczeniu zwracać uwagę na prawidłowe zastosowanie tolerancji, co jest szczególnie istotne w kontekście norm ISO, które definiują standardy dla wymiarów i tolerancji w przemysłowej produkcji. Zrozumienie tych zasad jest fundamentem skutecznego projektowania i produkcji wyrobów mechanicznych.