Produkcja jednostkowa odnosi się do wytwarzania pojedynczych, unikalnych produktów, co jest charakterystyczne dla projektów na specjalne zamówienie lub prototypów. W tym modelu produkcji kluczowe jest dostosowanie wyrobu do specyficznych wymagań klienta, co wymaga zarówno elastyczności, jak i wysokiego poziomu wiedzy fachowej. Przykłady produkcji jednostkowej obejmują budowę maszyn na zamówienie, produkcję dzieł sztuki, a także realizację skomplikowanych projektów budowlanych, gdzie każdy produkt jest unikalny. W praktyce realizacja tego typu produkcji wymaga zastosowania nowoczesnych technologii, takich jak CAD (Computer-Aided Design) oraz programowania CNC (Computer Numerical Control), co pozwala na precyzyjne dostosowanie każdego elementu do wymogów projektu. Warto również zauważyć, że produkcja jednostkowa, mimo że jest czasochłonna i kosztowna, pozwala na osiągnięcie wyższej jakości i satysfakcji klientów, co jest kluczowe w niektórych branżach, takich jak inżynieria i wzornictwo przemysłowe.
Produkcja małoseryjna charakteryzuje się wytwarzaniem niewielkich serii produktów, co nie odpowiada definicji produkcji jednostkowej. W produkcji małoseryjnej wyroby są produkowane w partiach, co pozwala na pewną powtarzalność, ale nie osiąga unikalności, jak to jest w przypadku produkcji jednostkowej. W ten sposób, ten model produkcji nie jest odpowiedni, gdy mówimy o niewielkiej liczbie produkowanych wyrobów, które są jednorazowe. Produkcja masowa polega na wytwarzaniu dużych ilości jednorodnych produktów, co z kolei jest sprzeczne z ideą produkcji jednostkowej, która obejmuje unikalne, niestandardowe zamówienia. Z kolei produkcja seryjna dotyczy wytwarzania większych partii produktów, które mogą mieć jednakowość, ale nie są dostosowane do indywidualnych potrzeb klientów. Typowym błędem w rozumieniu produkcji jednostkowej jest mylenie jej z innymi modelami, które opierają się na powtarzalnych procesach i większej liczbie wyrobów. Kluczowym aspektem rozpoznania różnicy jest zrozumienie, że jednostkowa produkcja koncentruje się na jednorazowych zamówieniach i unikalnych rozwiązaniach, co wymaga zupełnie innego podejścia organizacyjnego i technologicznego niż produkcja masowa, seryjna czy małoseryjna, a także specyficznych umiejętności i zasobów.