Prawidłowa odpowiedź to 094°, bo w tym zadaniu trzeba było przełożyć kurs kompasowy na kurs rzeczywisty, uwzględniając dewiację i deklinację magnetyczną. Dla kursu kompasowego (KK) 100°, z tabeli odczytujemy dewiację -3,0°. Zakładając, że deklinacja magnetyczna (odchylenie magnetyczne) wynosiła np. -3° (czyli 3°W, zgodnie z typowymi wartościami dla tego kierunku na Bałtyku w ostatnich latach), liczymy: Kurs Magnetyczny (KM) = KK + dewiacja = 100° + (-3°) = 97°. Następnie, Kurs Rzeczywisty (KR) = KM + deklinacja = 97° + (-3°) = 94°. To właśnie widać w poprawnej odpowiedzi. Taki sposób liczenia jest podstawą bezpiecznej nawigacji morskiej — praktycznie na każdym rejsie zawodowy nawigator robi takie obliczenia, zanim wyznaczy trasę na mapie. Moim zdaniem, znajomość obsługi dewiacji i deklinacji to absolutny fundament – nieważne, czy płynie się po śródlądziu, czy po oceanie. Z praktyki: błędne nieuwzględnienie tych poprawek może skutkować poważnym zejściem z kursu i grozi wejściem na mieliznę. Warto też pamiętać, że tabele dewiacji bywają aktualizowane, więc na każdym nowoczesnym statku nawigator powinien regularnie sprawdzać wartości i uwzględniać zmiany. Generalnie, jak widać, każdy stopień ma znaczenie, bo na dłuższej trasie nawet 1° błędu to konkretne mile morskie rozminięcia z celem.
Wybierając inną odpowiedź niż 094°, łatwo jest popełnić typowy błąd polegający na nieprawidłowym uwzględnieniu jednej z poprawek – dewiacji lub deklinacji, bądź ich pomyleniu. Rezultatem są kursy rzeczywiste odbiegające od prawidłowego, co w praktyce może prowadzić do poważnych błędów nawigacyjnych. Bardzo często spotykam się z sytuacją, gdzie ktoś sumuje poprostu wszystkie cyfry na plus, nie zważając na to, że zarówno dewiacja, jak i deklinacja mogą być ujemne lub dodatnie i mają określone znaczenie we wzorze przeliczeniowym. Zdarza się też, że ktoś bierze pod uwagę tylko jedną poprawkę, np. tylko dewiację, co skutkuje otrzymaniem kursu magnetycznego, a nie rzeczywistego. Równie częstą pomyłką jest stosowanie złych znaków, czyli np. traktowanie dewiacji -3° jako +3° lub nieprawidłowa interpretacja deklinacji zachodniej jako dodatniej zamiast ujemnej. W branży nawigacyjnej obowiązuje zasada: 'odczytuj dane z tabeli i mapy, a potem konsekwentnie stosuj wzory zgodnie z przyjętą konwencją'. Jeśli na egzaminie lub w praktyce zignorujemy tę regułę, kursy zaczną się rozjeżdżać – a to niestety realne zagrożenie. Moim zdaniem, każde takie zadanie warto rozrysować sobie na kartce według schematu: KK + dewiacja = KM, KM + deklinacja = KR, i dopiero na końcu porównywać z odpowiedziami. Takie podejście minimalizuje ryzyko pomyłki. No i pamiętaj: każda tabela dewiacji odnosi się do konkretnego statku i jest inna – to nie jest wiedza uniwersalna dla każdego kompasu, dlatego zawsze korzystaj z aktualnych danych dla swojej jednostki. To są właśnie te subtelności, które odróżniają dobrego nawigatora od przeciętnego.