ISM Code to podstawa, jeśli chodzi o kwestie procedur na statku, zwłaszcza przy takich operacjach jak kotwiczenie. Ten dokument, czyli Międzynarodowy Kodeks Zarządzania Bezpieczną Eksploatacją Statków i Zapobieganiem Zanieczyszczeniu, został stworzony po to, żeby właściciele i załogi statków mieli jasne wytyczne, jak postępować w różnych sytuacjach, właśnie takich jak manewr kotwiczenia. W praktyce, każda firma żeglugowa musi opracować własne procedury (tzw. SMS – Safety Management System) na podstawie wytycznych ISM. To tam znajdują się konkretne kroki, np. sprawdzenie stanu kotwicy, komunikacja na mostku, czy nawet lista kontrolna do podpisania przed rzuceniem kotwicy. Moim zdaniem bez znajomości ISM Code nie da się ogarnąć bezpiecznego zarządzania na statku, bo inne dokumenty regulują zupełnie inne rzeczy. Ciekawe jest też to, że audytorzy podczas inspekcji sporo uwagi poświęcają temu, czy załoga faktycznie zna procedury kotwiczenia i wie, gdzie są zapisane. Z mojego doświadczenia to właśnie ISM Code wymusza, żeby te procedury były nie tylko na papierze, ale i codziennie stosowane. W branży morskiej nikt nie pozwoli sobie na zaniedbanie w tej dziedzinie, bo skutki błędów przy kotwiczeniu mogą być bardzo poważne – od uszkodzenia statku po zagrożenie środowiska. Dlatego tak istotne jest, żeby wiedzieć, skąd wynikają te konkretne procedury i jak się do nich stosować na co dzień.
Wielu osobom może się wydawać, że procedury kotwiczenia mogą wynikać z różnych międzynarodowych regulacji, bo faktycznie w żegludze morskiej mamy sporo dokumentów o zasięgu globalnym. Jednak trzeba rozróżniać, jakie są cele poszczególnych kodeksów. ISPS Code to Międzynarodowy Kodeks Ochrony Statku i Obiektu Portowego – on skupia się głównie na bezpieczeństwie w kontekście zagrożeń terrorystycznych i ochrony przed nieuprawnionym dostępem, nie zaś na rutynowych czynnościach eksploatacyjnych, jak kotwiczenie. Oczywiście w ISPS są wymagania dotyczące, kto może być na pokładzie czy przy kotwicy, ale to nie jest dokument, który szczegółowo reguluje sposób wykonywania tych operacji. IAMSAR natomiast odnosi się w ogóle do akcji poszukiwawczo-ratowniczych na morzu – to rodzaj instrukcji, jak postępować przy akcjach SAR, a nie przy codziennych manewrach statku, takich jak kotwiczenie. MARPOL skupia się na zapobieganiu zanieczyszczeniom środowiska morskiego przez statki – to bardziej wytyczne dotyczące gospodarki odpadami, emisji czy zlewania substancji w morze, więc kotwiczenie samo w sobie nie jest jego przedmiotem. Najczęstszym błędem jest mylenie ogólnych wymagań bezpieczeństwa i ochrony (jak ISPS) czy środowiskowych (jak MARPOL) z operacyjnymi i organizacyjnymi procedurami pracy na statku, które właśnie opisuje ISM Code. Moim zdaniem często wynika to z pobieżnej znajomości tych dokumentów i przekonania, że wszystko, co międzynarodowe, dotyczy każdego aspektu pracy na morzu. W rzeczywistości tylko ISM Code narzuca obowiązek tworzenia szczegółowych wewnętrznych procedur operacyjnych, takich jak te związane z kotwiczeniem. Warto na to zwracać uwagę, bo taka wiedza naprawdę się przydaje nie tylko na egzaminach, ale i podczas codziennej pracy na statku.