Kwalifikacja: TWO.07 - Pełnienie wachty morskiej i portowej

Często można się spotkać z przekonaniem, że przy zliczaniu drogi statku na wysokich szerokościach geograficznych wystarczy stosować metody bazujące na średniej długości lub szerokości, jednak są to spore uproszczenia, które w praktyce prowadzą do poważnych błędów. Metoda średniej długości polega na przyjęciu arytmetycznej średniej długości geograficznej początku i końca drogi, ale w rzeczywistości nie uwzględnia faktu, że południki silnie się zbliżają im dalej na północ, przez co odległości liczone wzdłuż równoleżnika są coraz mniejsze. Z kolei metoda średniej szerokości to typowe podejście stosowane na umiarkowanych szerokościach, gdzie zbieżność południków nie jest jeszcze aż tak znacząca, jednak powyżej 60°N błędy z tego wynikające potrafią się mocno kumulować. Jeśli chodzi o powiększoną długość, to tutaj bardzo łatwo pomylić pojęcia – chodzi bowiem o powiększoną szerokość (meridional parts), nie długość! To właśnie ta wartość pozwala uwzględnić zbieżność południków na mapach żeglarskich, bo żadne operacje na długości geograficznej nie oddadzą realnej zmiany położenia na dużych szerokościach. Największym problemem przy wyborze tych błędnych metod jest nieuwzględnianie specyfiki geometrycznej kuli ziemskiej: na półkuli północnej, im bliżej bieguna, tym bardziej spłaszczają się równoleżniki, a długości łuków się skracają – co wymaga właśnie specjalnych korekt, jakie daje metoda powiększonej szerokości. Z mojego punktu widzenia opieranie się na utartych, „nizinnych” schematach prowadzi do niedoszacowania lub przeszacowania odległości, co w nawigacji polarnej jest wyjątkowo niebezpieczne. Warto więc zapamiętać, że powyżej 60° szerokości geograficznej północnej zawsze korzystamy z powiększonej szerokości – to prosta zasada, ale niezwykle istotna dla bezpieczeństwa żeglugi.