W tym pytaniu kluczowe było rozpoznanie, jakie znaczenie mają litery „(T)” przy numerach wiadomości. Oznaczenie „(T)” pochodzi od słowa „Tymczasowe” (Temporary) i według dobrych praktyk kartograficznych zmiany tymczasowe nanosi się na mapę wyłącznie ołówkiem. Chodzi o to, żeby po upływie czasu obowiązywania tej zmiany można ją łatwo usunąć, bez uszkadzania mapy. Z kolei modyfikacje trwałe lub poprawki stałe, które nie są oznaczone literą „(T)”, powinny być nanoszone tuszem albo innymi trwałymi środkami, zgodnie z wytycznymi Międzynarodowej Organizacji Hydrograficznej (IHO). Patrząc na tabelę, mapa nr 74 ma przypisaną tylko wiadomość 49(T), a mapa nr 155 – tylko 65(T), 66(T), 67(T). Oznacza to, że na tych właśnie mapach wszystkie poprawki da się przeprowadzić wyłącznie za pomocą ołówka. Moim zdaniem to bardzo praktyczne rozwiązanie, bo w pracy na morzu często te zmiany szybko tracą aktualność, a zachowanie czytelności mapy jest kluczowe. Dla porównania, inne mapy z zestawienia mają przypisane również wiadomości bez oznaczenia „(T)” — np. mapa 36 ma wiadomość 86, a mapa 252 – 54 i 55 — czyli trzeba tam nanosić niektóre poprawki na stałe. To, swoją drogą, często prowadzi do nieporozumień i pomyłek w praktyce, szczególnie jak ktoś się spieszy przed rejsem. Najlepiej zawsze sprawdzać oznaczenia, żeby nie zniszczyć mapy nieodwracalnym wpisem. Warto wyrobić sobie taki nawyk – najpierw patrzę czy jest „(T)”, potem sięgam po odpowiedni przyrząd. Tak się pracuje profesjonalnie na statkach i jachtach.
Analiza tej tabeli wymaga znajomości zasad nanoszenia poprawek na mapy żeglarskie, a bardzo łatwo tu o subtelne pomyłki. Wiele osób zakłada, że każda mapa z jakąkolwiek wiadomością oznaczoną „(T)” kwalifikuje się do poprawek tylko ołówkiem. To nie jest do końca prawda. Najważniejsze jest, by sprawdzić, czy wszystkie poprawki dla danej mapy mają oznaczenie „(T)”. Jeśli chociaż jedna wiadomość nie ma litery „T”, trzeba użyć trwałego pisaka lub tuszu dla tej poprawki – takich przypadków jest sporo na prawdziwych mapach. Przykładowo, mapa nr 36 przypisana ma zarówno wiadomości 57(T) oraz 86; ta ostatnia nie ma oznaczenia „T”, więc nie można jej poprawiać wyłącznie ołówkiem. Analogicznie mapa 251 ma wiadomość 53 bez „(T)”, natomiast mapa 252 posiada wiadomości 54 i 55 – także bez oznaczenia „(T)”. To powoduje, że poprawki na takich mapach muszą być częściowo trwałe, a tylko tymczasowe elementy można nanieść ołówkiem. Często spotyka się sytuacje, że praktycy, zwłaszcza mniej doświadczeni, patrzą wyłącznie na obecność literki „T”, nie sprawdzając czy czasem nie ma wśród wiadomości innych, trwałych poprawek. To typowy błąd myślowy wynikający z pośpiechu lub pobieżnej znajomości procedur. Praca z mapami wymaga uważności i systematyczności, bo nieprawidłowe naniesienie poprawek może nie tylko naruszyć standardy IHO, ale też wprowadzić zamieszanie podczas realnej nawigacji. Moim zdaniem, im więcej praktycznego doświadczenia, tym szybciej zaczyna się rozumieć te niuanse. Dlatego warto za każdym razem poświęcić chwilę na dokładne sprawdzenie wszystkich wiadomości powiązanych z daną mapą i pamiętać, że tylko mapy mające wyłącznie wiadomości „(T)” mogą być poprawiane ołówkiem – tak jak to jest w przypadku map 74 i 155 w tym zestawieniu.