Kwalifikacja: MOD.10 - Organizacja i prowadzenie procesów wytwarzania obuwia

W temacie wydłużenia materiału podczas rozciągania bardzo łatwo pomylić pojęcia, bo brzmią podobnie, ale chodzi o zupełnie różne zjawiska. Wydłużenie plastyczne to taka zmiana długości, która zostaje na stałe po usunięciu obciążenia – materiał już nie wraca do swojego pierwotnego kształtu, ale to jeszcze nie jest maksimum, które osiąga tuż przed zerwaniem. Z kolei wydłużenie sprężyste odnosi się jedynie do tego zakresu odkształceń, gdzie materiał po odciążeniu wraca do formy – tak działa na przykład guma w prostej zabawie, ale jeśli przekroczymy granicę sprężystości, zaczynają się procesy plastyczne. No i jeszcze wydłużenie trwałe, które jest pojęciem bardzo zbliżonym do plastycznego, bo oba opisują nieodwracalną zmianę kształtu – ale nawet wtedy próbka może jeszcze się wydłużać, zanim w końcu się rozerwie. Wydłużenie maksymalne to suma wszystkich tych efektów: sprężystych, plastycznych i wszelkich innych odkształceń aż do momentu zniszczenia materiału. Typowym błędem jest utożsamianie wydłużenia plastycznego czy trwałego z tym absolutnym maksimum, które notujemy dopiero w chwili rozerwania. W praktyce technologicznej liczy się ta właśnie wartość, bo pokazuje nam, ile materiał „wytrzyma” zanim dojdzie do awarii. Jeśli patrzymy na normy branżowe, to raporty z prób rozciągania zawsze podają właśnie wydłużenie maksymalne – bo ono daje pełen obraz zachowania materiału pod obciążeniem, a nie tylko do momentu utraty sprężystości czy pojawienia się trwałego odkształcenia. Takie mylenie pojęć jest, moim zdaniem, dość powszechne – szczególnie na początku nauki materiałoznawstwa – bo łatwo przeoczyć, że wydłużenie maksymalne oznacza nie tylko zmianę trwałą, ale i całość odkształcenia aż do katastrofalnego zerwania próbki.