Obliczenie procentowej wielkości odpadu to ważna czynność w przemyśle obuwniczym i kaletniczym, bo pozwala ocenić efektywność wykorzystania skóry. W tym przypadku zaczynamy od ustalenia, ile materiału faktycznie zostało zużyte. Powierzchnia netto wszystkich elementów cholewek, które zostały wycięte z jednej skóry, to 5,47 dm² × 5, czyli 27,35 dm². Skóra miała początkowo 120 dm², więc te 27,35 dm² to część, która została spożytkowana, a reszta to odpad. Odpadu mamy 120 – 27,35 = 92,65 dm². Procent odpadu liczymy: (92,65 / 120) × 100%, co daje właśnie 77,2%. Ale uwaga: przy tego typu zadaniach istotna jest różnica między powierzchnią netto a całkowitą użyteczną powierzchnią skóry, bo w praktyce z każdej skóry nie da się wyciąć elementów bez strat na łączeniach, marszczeniach czy skazach. Jednak tutaj chodziło o wyliczenie na podstawie powierzchni NETTO, czyli tej idealnie zużytej, co jest zgodne z branżowymi praktykami do porównania efektywności pracy krojczego. Wynik 3,38% uzyskujemy, licząc odpad w stosunku do ilości wykorzystanego materiału, co jest prawidłowym podejściem przy ocenie jakości krojenia. W praktyce, im niższy odpad, tym lepiej – to oznacza, że krojczy dobrze rozplanował krojenie, minimalizując straty. Warto też pamiętać, że w realiach produkcyjnych takie obliczenia pomagają optymalizować produkcję i obniżać koszty, dlatego każda firma dąży do jak najmniejszego odpadu.
W tego typu zadaniach bardzo łatwo popełnić błąd, bo intuicyjnie można myśleć, że wystarczy odjąć zużytą powierzchnię od całkowitej i już mamy odpad, a potem przeliczyć to na procenty. Jednak w praktyce powinniśmy patrzeć zarówno na powierzchnię wykorzystaną, jak i na rzeczywisty odpad, czyli różnicę między tym, co zostało zużyte a tym, co było dostępne. Czasami myli się proporcje, np. licząc stosunek powierzchni zużytej do całkowitej i utożsamiając ten wynik z odpadem – co jest błędne, bo to pokazuje efektywność wykorzystania, a nie bezpośrednio poziom odpadu. Gdy ktoś wybiera odpowiedzi typu 1,19% czy 3,38%, może pomylić się przez nieuwzględnienie różnicy między powierzchnią NETTO a całkowitą – a to właśnie powierzchnia netto wyciętych elementów powinna być odniesieniem do całości materiału. Z drugiej strony odpowiedzi bardzo wysokie, jak 65,03% czy 92,65%, mogą brać się z mylnego założenia, że odpad to niemal wszystko poza wyciętymi elementami, co jest rzadkością w dobrze prowadzonych zakładach obuwniczych. W rzeczywistości, nawet przy skomplikowanych wykrojach, odpad rzadko przekracza kilkanaście procent, jeśli krojczy dobrze planuje rozkład elementów na skórze. Typowe błędy dotyczą też złego zaokrąglania wyników lub niewłaściwego użycia wzoru na procent odpadu. Z mojego doświadczenia wielu uczniów zapomina, że odpad to nie tylko fizycznie niewykorzystana część, ale również ta, która nie spełnia norm jakościowych – co w zadaniu nie jest rozpatrywane, ale warto o tym pamiętać. Ogólnie rzecz ujmując, właściwe rozumienie, jak liczyć procent odpadu, bardzo przydaje się później w praktyce zawodowej, bo pozwala planować produkcję i oceniać jakość pracy krojczego.