Zanieczyszczenia powierzchniowe to substancje, które gromadzą się na powierzchni ziemi i są transportowane przez opady atmosferyczne, takie jak deszcz czy śnieg. W kontekście terenów zurbanizowanych, gdzie nie ma efektywnego systemu kanalizacyjnego, woda deszczowa spłukuje zanieczyszczenia z asfaltu, gruntów, a także z powierzchni budynków. W przypadku obszarów rolnych i leśnych, opady atmosferyczne mogą przemieszczać pestycydy, nawozy, a także substancje organiczne z powierzchni gleby. Przykładem są tereny miejskie, gdzie zanieczyszczenia spływają do cieków wodnych, co prowadzi do eutrofizacji zbiorników wodnych, a w konsekwencji do degradacji jakości wody. W standardach ochrony środowiska, takich jak dyrektywa RAMSAR, zwraca się uwagę na konieczność monitorowania i zarządzania zanieczyszczeniami powierzchniowymi, co jest kluczowe dla ochrony ekosystemów oraz zdrowia publicznego.
Pojęcia pasmowe, liniowe i punktowe odnoszą się do różnych typów źródeł zanieczyszczeń, jednak nie są one właściwe w kontekście zanieczyszczeń spływających z obszarów bez systemów kanalizacyjnych. Zanieczyszczenia pasmowe zazwyczaj dotyczą obszarów, gdzie zanieczyszczenia są skoncentrowane w wąskim pasie, na przykład wzdłuż drogi lub rzeki, co nie jest przypadkiem dla ogólnych opadów atmosferycznych. Z kolei zanieczyszczenia liniowe to te, które występują wzdłuż określonej linii, co może odnosić się do infrastruktury transportowej, ale nie obejmuje naturalnych procesów spływu zanieczyszczeń podczas opadów. Zanieczyszczenia punktowe to takie, które mają jedno konkretne źródło, takie jak rura wydechowa fabryki, co również nie odnosi się do zjawiska rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń spowodowanego deszczem. Typowe błędy myślowe prowadzące do tych nieprawidłowych odpowiedzi obejmują utożsamianie lokalnych i specyficznych źródeł zanieczyszczeń z bardziej rozległymi, powierzchniowymi procesami, a także brak zrozumienia dynamiki przepływu zanieczyszczeń w zależności od warunków atmosferycznych. Właściwe rozpoznanie typów zanieczyszczeń jest kluczowe dla wdrażania skutecznych strategii ich monitorowania i kontroli, co jest niezbędne w kontekście ochrony środowiska i zdrowia publicznego.