Lawenda i irysy to bardzo trafny wybór, jeśli chodzi o zakładanie wieloletniej rabaty kwiatowej. Obie te rośliny są bylinami, czyli po posadzeniu mogą rosnąć na jednym miejscu przez kilka sezonów wegetacyjnych, nie wymagając corocznego przesadzania czy wymiany. Lawenda, oprócz walorów estetycznych – charakterystycznego fioletowego koloru i pięknego zapachu – jest również odporna na suszę i dobrze znosi cięcie, co pozwala utrzymać rabatę w dobrym stanie przez wiele lat. Irysy natomiast mają bardzo dekoracyjne kwiaty i szeroki wachlarz odmian dostępnych w różnych kolorach i wysokościach. Moim zdaniem, takie zestawienie daje nie tylko trwałość, ale też urozmaicenie kwitnienia na rabacie – irysy kwitną wiosną, a lawenda latem. W praktyce branżowej szczególnie ceni się takie połączenia bylin, które nie tylko pięknie wyglądają, ale też ograniczają ilość pracy związanej z corocznym dosadzaniem roślin jednorocznych. Wieloletnie rabaty to też rozwiązanie ekonomiczne i ekologiczne – nie trzeba tak często przesadzać czy wymieniać roślin, a rabata przez większość sezonu wygląda efektownie. W standardach ogrodniczych właśnie byliny, takie jak lawenda czy irys, stanowią podstawę trwałych, wieloletnich kompozycji.
Lobelia, floksy, bergenia, petunie, aksamitka i barwinek – te rośliny bywają mylące jeśli chodzi o trwałość rabaty. Wiele osób zakłada, że skoro coś kwitnie długo lub jest popularne, to nadaje się na wieloletnią rabatę. Jednak w praktyce nie wszystkie z tych gatunków spełniają kryteria roślin wieloletnich. Lobelia oraz petunia to typowe rośliny jednoroczne, które po jednym sezonie obumierają i wymagają ponownego wysiewu lub sadzenia w kolejnym roku. Floksy mają zarówno odmiany jednoroczne, jak i bylinowe, ale najczęściej spotykane w sklepach ogrodniczych są floksy Drummonda – jednoroczne. Bergenia i barwinek to byliny, jednak aksamitka należy do roślin jednorocznych, więc taka kompozycja nie utrzyma się długo bez corocznych dosadzeń. W praktyce ogrodniczej mieszanie roślin jednorocznych z bylinami na rabatach wieloletnich prowadzi do nierównomiernego efektu wizualnego i większego nakładu pracy – co roku trzeba uzupełniać braki po roślinach jednorocznych. Wielu początkujących ogrodników wybiera rośliny na podstawie ich wyglądu w środku sezonu, nie biorąc pod uwagę cyklu życiowego. To typowy błąd – prawdziwie wieloletnią rabatę kwiatową uzyskamy tylko wtedy, gdy wszystkie elementy nasadzenia będą bylinami lub krzewami. W branży ogrodniczej przyjmuje się zasadę, że do takich rabat nie stosuje się roślin jednorocznych, poza drobnymi wyjątkami przewidzianymi na sezonowe akcenty. Lepiej więc wybierać byliny takie jak lawenda, irys, rudbekia, jeżówka czy liliowce – one zapewnią trwałość i estetykę przez wiele sezonów, oszczędzając pracy i kosztów.