To jest klasyczny przykład korony szpalerowej, która jest bardzo popularna w sadownictwie, szczególnie tam, gdzie zależy nam na oszczędności miejsca i łatwym dostępie do owoców. Szpaler to sposób prowadzenia drzew owocowych w jednym lub kilku rzędach poziomych konarów, zamocowanych do rusztowania z drutów lub palików – dokładnie jak na zdjęciu. Pozwala to nie tylko na lepsze doświetlenie wszystkich części drzewa, ale też znacznie ułatwia pielęgnację, cięcie, opryski czy zbiór owoców. Szpalerowe formy są często wykorzystywane w nowoczesnych sadach towarowych, gdzie liczy się wydajność i ergonomia pracy. Moim zdaniem w ogrodach amatorskich również mają sporo plusów, bo wyglądają efektownie i mogą pełnić funkcję naturalnych ogrodzeń. Warto wiedzieć, że zgodnie z zaleceniami Instytutu Sadownictwa w Skierniewicach, szpaler jest jedną z najbardziej wydajnych i ekonomicznych form prowadzenia jabłoni czy grusz. Często się też spotyka tzw. szpalery dwupłaszczyznowe, które jeszcze bardziej zwiększają powierzchnię owocowania. W praktyce, szpaler wymaga regularnego, precyzyjnego cięcia – ale efekty są naprawdę świetne zarówno pod względem plonu, jak i estetyki. Z mojego doświadczenia, jeśli ktoś chce mieć porządek w ogrodzie i łatwy dostęp do wszystkich gałęzi, szpalerowa korona to strzał w dziesiątkę.
Wiele osób myli się, wybierając inne formy prowadzenia drzew, głównie przez mylące wizualnie podobieństwa lub przyzwyczajenia z tradycyjnych upraw. Korona kotłowa to bardzo rozłożysta forma, w której wyraźnie widać pojedynczy pień i kilka mocnych konarów wyrastających na zbliżonej wysokości – przypomina to coś na kształt kotła, stąd nazwa. Ta forma wymaga sporo przestrzeni i jest rzadziej stosowana w nowoczesnych sadach, gdzie liczy się oszczędność miejsca. Korona wrzecionowa to z kolei konstrukcja o silnie pionowym wzroście, z wyraźnym przewodnikiem i krótkimi, systematycznie przycinanymi bocznymi gałęziami – bardzo popularna w intensywnych sadach jabłoniowych, ale nie ma tu żadnej płaszczyzny, jak w szpalerze. Z mojego doświadczenia łatwo pomylić ją z szpalerem, bo też bywa przycinana, lecz jej kształt przypomina bardziej stożek lub wrzeciono. Natomiast korona prawie naturalna to forma zbliżona do tego, jak drzewa rosną bez ingerencji człowieka – niewiele cięta, z nieregularną strukturą i dużą ilością gałęzi, co nie pasuje do uporządkowanej, płaskiej struktury na zdjęciu. Typowym błędem jest sugerowanie się samą ilością gałęzi czy kształtem bez zwracania uwagi na prowadzenie przy rusztowaniu. W branżowych standardach, jak te wypracowane przez doświadczonych sadowników, szpaler uznawany jest za jedną z najbardziej praktycznych, jeśli chodzi o wykorzystanie przestrzeni, doświetlenie i łatwość obsługi – żadna z pozostałych form nie pozwala na taką kontrolę rozwoju drzewa. Dlatego tak ważne jest, by dobrze odróżniać te korony, bo wybór formy prowadzenia ma kluczowe znaczenie dla plonów i zachowania zdrowia drzewa.