Wybór zbocza o wystawie południowo-wschodniej pod uprawę roślin sadowniczych jest jednym z najczęściej zalecanych przez praktyków oraz ekspertów z dziedziny sadownictwa. Takie położenie zapewnia roślinom najlepsze warunki świetlne, szczególnie w godzinach porannych, kiedy słońce szybko ogrzewa rośliny po nocnych spadkach temperatur. Z mojego doświadczenia, to właśnie w tych lokalizacjach drzewa owocowe rzadziej cierpią z powodu przymrozków, bo poranne słońce sprawnie je ogrzewa i pozwala szybciej odparować rosie, co ogranicza rozwój chorób grzybowych. W dobrych praktykach sadowniczych, unika się wystawy północnej czy zachodniej, bo tam zimniej, a owoce gorzej dojrzewają. Południowo-wschodnia wystawa dostarcza roślinom wystarczająco światła, a jednocześnie nie naraża ich na poparzenia słoneczne w najgorętszych godzinach, jak to czasem bywa przy południowej ekspozycji. Moim zdaniem, ta orientacja po prostu lepiej równoważy potrzeby roślin: ciepło rano, chłodniej popołudniu, mniej stresów termicznych i większa szansa na uzyskanie plonów dobrej jakości. To jest zgodne nie tylko z polskimi warunkami klimatycznymi, ale też z zaleceniami szkół ogrodniczych, które uczą, że dobrze nasłonecznione, ale nie przesuszone zbocza to podstawa sukcesu w sadownictwie.
Często spotyka się przekonanie, że wystawa północna lub zachodnia może być korzystna dla roślin sadowniczych, jednak w rzeczywistości takie lokalizacje wiążą się z licznymi ograniczeniami. Na zboczach północnych rośliny mają znacznie mniej światła słonecznego, co przekłada się na niższą temperaturę gleby i wolniejsze nagrzewanie się powietrza. Z mojego doświadczenia wynika, że na takich stanowiskach drzewa owocowe są bardziej narażone na późne przymrozki wiosenne, a owoce dojrzewają znacznie wolniej i są gorzej wybarwione. W praktyce prowadzi to do słabszego plonowania i gorszej jakości owoców. Wystawa zachodnia z kolei naraża rośliny na mocne popołudniowe słońce, co czasami skutkuje poparzeniami owoców i liści, zwłaszcza w cieplejsze dni. Brakuje tu też tej porannej ochrony przed rosą i szybkim podniesieniem temperatury po nocnych chłodach, co jest kluczowe dla ograniczania chorób grzybowych. Wystawa północno-wschodnia bywa lepsza niż północna czy zachodnia, ale nadal nie gwarantuje optymalnego nasłonecznienia i ogrzewania, jakie daje południowo-wschodnia. Według standardów branżowych i podręczników ogrodniczych, właśnie południowo-wschodnie zbocza pozwalają uzyskać najlepsze plony i najmniej problemów z chorobami. Zdarza się, że młodzi sadownicy myślą, że mniej słońca to ochrona przed przymrozkami, ale to nie do końca prawda – o wiele ważniejsze jest szybkie ogrzanie roślin z rana. Zawsze warto wybierać stanowiska, które łączą dobre nasłonecznienie z ochroną przed ekstremalnymi temperaturami, i taką równowagę zapewnia właśnie południowo-wschodnia wystawa.