Termistor typu PTC (Positive Temperature Coefficient) to element, którego rezystancja rośnie wraz ze wzrostem temperatury. Na przedstawionym wykresie jedna z krzywych wyraźnie pokazuje taki charakter – w okolicach 20°C rezystancja wynosi około 100 Ω, co jest typową wartością początkową dla wielu termistorów PTC spotykanych choćby w zabezpieczeniach silników, transformatorów czy elektronarzędzi. Jest to praktyczne rozwiązanie, bo przy chłodnym urządzeniu rezystancja jest niska i prąd może swobodnie płynąć, natomiast po przekroczeniu pewnej temperatury rezystancja gwałtownie rośnie, chroniąc układ przed przegrzaniem. W praktyce często nawet stosuje się takie termistory do sterowania wentylatorami lub jako zabezpieczenie przed zwarciem. W normach branżowych czy katalogach producentów (np. Epcos, Vishay) wartości początkowe rzędu 100 Ω dla PTC są bardzo często spotykane. Co ciekawe, dla zastosowań precyzyjnych, np. w pomiarach temperatury, producenci podają charakterystyki rezystancyjno-temperaturowe, które warto zawsze sprawdzić przed doborem elementu do układu. Moim zdaniem to jedno z tych rozwiązań, które powinno być w podręczniku każdego automatyka czy elektronika – daje duże pole do popisu w ochronie i regulacji.
W przypadku termistorów typu PTC łatwo popełnić błąd, sugerując się powszechnie spotykanymi wartościami rezystancji innych elementów elektronicznych lub ogólną tendencją, że termistory zawsze mają wysoką rezystancję. W rzeczywistości wartości rzędu 1 kΩ, 10 kΩ czy nawet 100 kΩ w temperaturze pokojowej (20°C) są typowe raczej dla termistorów typu NTC albo dla rezystorów warystorowych, a nie dla popularnych PTC stosowanych np. jako zabezpieczenia. Charakterystyka PTC wskazuje, że przy niskich temperaturach ich rezystancja jest zwykle dość niska – właśnie w okolicach 100 Ω – i dopiero powyżej pewnego progu zaczyna gwałtownie rosnąć. Wybierając wyższą wartość można się zasugerować np. myśleniem, że większa ochrona wymaga większej rezystancji, co jednak nie odzwierciedla rzeczywistego zachowania tego typu elementów. Typowe katalogowe PTC mają właśnie taką niską rezystancję na starcie, by nie ograniczać obwodu przy normalnej pracy. Warto też pamiętać, że wykres rezystancji względem temperatury dla PTC jest niemal płaski do pewnej temperatury, a potem bardzo szybko rośnie, co nie jest intuicyjne na pierwszy rzut oka. Nierzadko spotykam się z przekonaniem, że wszystkie termistory mają zachowanie jak NTC, gdzie rezystancja od razu jest bardzo wysoka – to typowy błąd. Zawsze warto sprawdzić konkretną charakterystykę danego typu elementu i nie polegać wyłącznie na skrótowych skojarzeniach. W praktyce dobór właściwego termistora wymaga dokładnej analizy wykresu i specyfikacji, bo błędny dobór może sprawić, że zabezpieczenie nie zadziała w kluczowym momencie.