Charakterystyka numer 1 oznacza typowy termistor PTC, czyli Positive Temperature Coefficient. To oznacza, że wraz ze wzrostem temperatury rezystancja tego elementu gwałtownie rośnie. W praktyce wykorzystywane jest to np. w zabezpieczeniach nadprądowych, czujnikach temperatury czy ogranicznikach prądu rozruchowego. Takie rozwiązania spotyka się często w zasilaczach impulsowych oraz w automatyce przemysłowej, gdzie ważna jest szybka reakcja na wzrost temperatury. Moim zdaniem, warto pamiętać, że PTC są często stosowane tam, gdzie istotne jest szybkie wyłączanie lub ograniczanie prądu w przypadku przegrzania obwodu. Standardy branżowe, na przykład normy dotyczące zabezpieczeń termicznych w urządzeniach elektrycznych, wskazują właśnie na stosowanie elementów o tej charakterystyce. Często się o tym nie mówi, ale termistory PTC można również spotkać w prostych układach domowych, chociażby w niektórych czajnikach elektrycznych, gdzie uniemożliwiają przegrzanie urządzenia albo uszkodzenie elektroniki. Z punktu widzenia praktyka, jeśli na wykresie widzisz gwałtowny wzrost oporu przy rosnącej temperaturze, to praktycznie zawsze masz do czynienia właśnie z PTC, bo żadna inna grupa elementów półprzewodnikowych tak się nie zachowuje. Często początkujący mylą te dwa typy termistorów (PTC i NTC), ale takie wykresy jak ten pomagają szybko rozpoznać różnice. Warto zapamiętać tę zależność, bo pojawia się ona nie tylko na egzaminach, ale też w codziennej pracy serwisanta i automatyka.
Wybór charakterystyk innych niż numer 1 wynika najczęściej z nieporozumień wokół sposobu działania termistorów oraz mylenia oznaczeń PTC i NTC. Charakterystyka numer 2 przedstawia element, którego rezystancja praktycznie nie zmienia się wraz z temperaturą, a zachowuje się jak rezystor stały – taki komponent zupełnie nie nadaje się do roli czujnika temperatury czy zabezpieczenia termicznego, bo nie reaguje dynamicznie na wahania temperatury otoczenia. Zdarza się, że ktoś wybiera tę odpowiedź myśląc, że stabilność to właśnie zaleta, jednak nie w kontekście sterowania temperaturą czy zabezpieczeń. Linie numer 3 oraz 4 to przykłady zachowania termistorów typu NTC, czyli Negative Temperature Coefficient – tutaj rezystancja znacząco spada, gdy temperatura rośnie. W praktyce NTC stosuje się do kompensacji temperatury, jako czujniki w termometrach elektronicznych, a także w układach łagodzenia prądu rozruchowego. Jednak nie spełniają one roli typowego zabezpieczenia przed przegrzaniem, bo nie odcinają prądu przy wzroście temperatury, a wręcz przeciwnie – ułatwiają jego przepływ. Z mojego doświadczenia wynika, że duża liczba osób pochopnie wybiera charakterystyki NTC, bo intuicja podpowiada, że „im wyższa temperatura, tym gorzej dla układu, więc może opór spada?”. To typowa pułapka – powinno być odwrotnie, właśnie wzrost oporu przy wzroście temperatury jest pożądany w roli zabezpieczenia. Takie błędy pokazują, jak ważne jest zrozumienie praktycznych zastosowań i charakterystyk poszczególnych elementów, a nie tylko znajomość ich nazw czy skrótów. Warto zwrócić na to uwagę, bo dobór niewłaściwego typu termistora w rzeczywistych układach sterowania może skończyć się poważną awarią lub nawet zagrożeniem bezpieczeństwa.