Pirometr to urządzenie, które służy do bezkontaktowego pomiaru temperatury, najczęściej powierzchni obiektów. Moim zdaniem jest to jedno z ciekawszych narzędzi, szczególnie tam, gdzie klasyczny termometr nie dałby rady, na przykład przy bardzo wysokich temperaturach, albo tam, gdzie zwyczajnie nie można dotknąć badanego elementu – np. gorące piece hutnicze, rury parowe, elementy silników czy instalacje elektryczne. Pirometry działają na zasadzie detekcji promieniowania podczerwonego emitowanego przez ciała. Co ciekawe, niektóre modele potrafią mierzyć temperaturę nawet z kilku metrów, a ich dokładność robi wrażenie, szczególnie w przemyśle czy energetyce. W nowoczesnych zakładach standardem jest używanie pirometrów do nadzoru stanu maszyn i instalacji – szybka kontrola temperatury pozwala wykryć potencjalne awarie zanim dojdzie do uszkodzenia. W branży spożywczej, na przykład przy produkcji pieczywa, pirometry stosuje się do kontroli temperatury pieca bez otwierania drzwiczek. Generalnie, zgodnie z dobrymi praktykami, pirometr zawsze warto mieć tam, gdzie liczy się bezpieczeństwo i precyzja. Z mojego doświadczenia, obsługa pirometru jest całkiem intuicyjna, ale trzeba pamiętać o poprawnym ustawieniu współczynnika emisyjności dla danego materiału, bo inaczej pomiar może być przekłamany. W sumie, świetna sprawa i bardzo praktyczne narzędzie!
Wybór innych opcji, takich jak hałas, ciśnienie czy wilgotność, wynika często z mylnego przekonania o uniwersalności lub wszechstronności pirometru, ale w rzeczywistości każde z tych wielkości fizycznych mierzy się zupełnie innymi przyrządami. Pomiar hałasu realizuje się za pomocą specjalistycznych mierników dźwięku, zwanych sonometrami lub decybelomierzami. One są wyskalowane do rejestracji poziomu natężenia dźwięku, co zupełnie nie pokrywa się z ideą działania pirometru. Podobnie jest z ciśnieniem – tutaj używa się manometrów, które mogą działać na zasadzie sprężystości, ciśnieniomierzy membranowych czy elektronicznych przetworników ciśnienia. Każdy z tych przyrządów jest przystosowany do określonego zakresu pomiarowego i środowiska pracy. Wilgotność natomiast mierzy się higrometrami – tutaj technologia bazuje głównie na pomiarze pojemności, rezystancji lub zmian właściwości materiałów pod wpływem zawartości pary wodnej w powietrzu. Mylenie tych urządzeń z pirometrem to typowy błąd wynikający z podobnego brzmienia nazw (np. higrometr-pirometr), albo z tego, że spotykamy się dziś z wielofunkcyjnymi urządzeniami. Jednak w praktyce, zgodnie ze standardami branżowymi, precyzyjny pomiar każdej z tych wielkości wymaga dedykowanego przyrządu. Pirometr absolutnie nie nadaje się do pomiaru ani hałasu, ani ciśnienia, ani wilgotności – jego działanie opiera się wyłącznie na detekcji promieniowania cieplnego, więc jest narzędziem wysoce wyspecjalizowanym. Warto zapamiętać, że dobór właściwego przyrządu do danego pomiaru to podstawa profesjonalizmu w każdej branży technicznej.