Silnik spalinowy z zapłonem samoczynnym (ZS), czyli popularny diesel, działa w oparciu o samoczynny zapłon mieszanki paliwowo-powietrznej, bez klasycznej świecy zapłonowej. Jeżeli podczas diagnostyki skanerem wykryto nierównomierną pracę cylindrów, w praktyce najczęściej oznacza to jakiś problem z układem paliwowym. Wynika to z tego, że w dieslu to właśnie dawka i jakość paliwa decydują o procesie spalania w każdym cylindrze. Moim zdaniem, nawet drobne zakłócenia w podawaniu paliwa, jak np. przytkany wtryskiwacz, nieszczelność przewodów albo zużyta pompa wysokiego ciśnienia, mogą powodować, że jeden cylinder pracuje inaczej niż pozostałe, co od razu wychwyci diagnostyka komputerowa. W branży mówi się, że diesle są bardzo czułe na stan układu paliwowego, dlatego warsztaty regularnie sprawdzają stan wtryskiwaczy i czasami robią test przelewowy. Czasem wystarczy, że jeden wtryskiwacz "leje" albo daje za mało paliwa i już silnik zaczyna delikatnie szarpać. Z mojego doświadczenia – takie objawy to jeden z najczęstszych powodów wizyt klientów z dieslami, zwłaszcza przy dużych przebiegach lub na gorszym paliwie. Warto pamiętać, że przy prawidłowo działającym układzie paliwowym i dobrym paliwie silnik ZS pracuje bardzo równo, a wszelkie odchylenia to sygnał do szybkiej diagnozy, bo zaniedbania mogą prowadzić do poważniejszych usterek.
W przypadku silników ZS, często pojawia się błędne założenie, że nierównomierna praca cylindrów może wynikać z problemów w układzie zapłonowym, jednak diesle nie posiadają klasycznego układu zapłonowego ze świecami i cewkami, bo zapłon następuje przez samoczynne samozapłon mieszanki pod wpływem wysokiego ciśnienia i temperatury. Tak naprawdę, układ zapłonowy występuje w silnikach o zapłonie iskrowym (ZI), tam rzeczywiście nierówna praca cylindrów może być spowodowana np. uszkodzoną świecą, cewką czy przewodem wysokiego napięcia. Układ ładowania natomiast odpowiada za dostarczanie energii elektrycznej do akumulatora i zasilania osprzętu elektrycznego pojazdu. O ile problemy z ładowaniem mogą powodować różne usterki elektryczne, w tym nawet trudności z uruchomieniem silnika, to nie są one przyczyną nierównej pracy poszczególnych cylindrów w czasie pracy jednostki napędowej. Często spotykam się też z przekonaniem, że układ doładowania, czyli np. turbosprężarka, jeśli szwankuje, to od razu powoduje nierówną pracę silnika. To nie do końca tak – awarie turbosprężarki wpływają raczej na ogólną dynamikę, moc i czasem na dymienie lub przegrzewanie, ale nie prowadzą typowo do nierównomiernej pracy pojedynczych cylindrów. W praktyce najczęściej za takie objawy odpowiada właśnie układ paliwowy – wszelkie nieszczelności, zabrudzenia czy awarie poszczególnych wtryskiwaczy prowadzą do różnic w ilości podawanego paliwa do poszczególnych cylindrów. To z kolei skutkuje nierówną pracą widoczną w diagnostyce komputerowej. Typowym błędem jest więc przypisywanie winy układom, które nie mają bezpośredniego wpływu na spalanie mieszanki w każdym cylindrze w dieslu. Fachowa diagnoza zawsze zaczyna się od sprawdzenia stanu układu paliwowego, bo to on stanowi serce działania silnika ZS.