Kwalifikacja: PGF.01 - Realizacja procesów drukowania z użyciem fleksograficznych form drukowych
Zawód: Technik procesów drukowania
Forma drukowa z odwróconym obrazem ma zastosowanie w technice
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Forma drukowa z odwróconym obrazem to kluczowy element w technice rotograwiurowej, czyli druku wklęsłego. W tej metodzie miejsca, które mają być zadrukowane, są wyryte lub wytrawione poniżej powierzchni formy drukowej – to właśnie tam zbiera się farba. Potem cylinder z taką matrycą obraca się w kałamarzu z farbą, nadmiar jest zdzierany raklem i tylko w zagłębieniach zostaje to, co wydrukuje się na podłożu. Takie rozwiązanie jest genialne do drukowania bardzo długich nakładów – opakowań, etykiet, czasopism czy eleganckich katalogów. Przemysł lubi rotograwiurę za precyzyjne odwzorowanie półtonów, szczególnie przy dużych formatach i cienkich papierach. Warto tu dodać, że poprawność obrazu na formie drukowej zawsze jest odwrócona względem efektu końcowego – dzięki temu odbitka na papierze jest już prawidłowa. Spotyka się to praktycznie we wszystkich poważnych zakładach poligraficznych specjalizujących się w opakowaniach czy drukach wysokonakładowych. Moim zdaniem to rozwiązanie jest bardzo sprytne, bo umożliwia uzyskanie wielkiej szczegółowości i jednolitej jakości nawet przy bardzo wymagających grafikach. W podręcznikach do druku często podkreśla się ten odwrócony układ jako podstawę dla zrozumienia różnic między technikami drukarskimi. Swoją drogą, nie spotkałem się z lepszą techniką do drukowania czasopism na masową skalę – to jest naprawdę solidna i sprawdzona metoda.
Wiele osób myli techniki druku pod względem sposobu przenoszenia obrazu, szczególnie jeżeli chodzi o odwrócenie i sposób przygotowania formy drukowej. Na pierwszy rzut oka offset, tampondruk czy typooffset wydają się podobne, bo każda z nich używa jakiejś formy pośredniej lub matrycy, ale zasady działania są naprawdę różne. Na przykład w druku offsetowym używamy płaskiej formy drukowej, gdzie obraz jest przenoszony pośrednio przez cylinder offsetowy na podłoże – i tu obraz na formie jest już normalny, nie odwrócony. Kluczową cechą offsetu jest zjawisko przyciągania i odpychania wody i farby, nie zaś mechaniczne zagłębienia. Tampondruk bazuje natomiast na elastycznym tamponie, który pobiera farbę z matrycy (często grawerskiej) i przenosi na podłoże, co pozwala na znakowanie nawet bardzo nierównych powierzchni – np. długopisów czy innych gadżetów reklamowych. Tu również matryca nie zawsze występuje z odwróconym obrazem, a technika jest zupełnie inna od wklęsłodruku. Typosoffset to w zasadzie połączenie cech druku wypukłego i offsetowego, ale również nie stosuje się tutaj formy z odwróconym obrazem w rozumieniu druku wklęsłego. Typowy błąd polega na założeniu, że każda technika mająca kontakt z pośrednikiem lub używająca specjalnej formy będzie bazować na odwracaniu obrazu, a prawda jest taka, że tylko w rotograwiurze zagłębienia przenoszą farbę, a cała reszta powierzchni jest oczyszczana. Branża poligraficzna bardzo precyzyjnie rozgranicza te techniki, bo od nich zależy wybór maszyn, materiałów i opłacalności produkcji. Z mojego doświadczenia wynika, że początkujący drukarze często nie doceniają, jak kluczowe jest zrozumienie budowy formy i sposobu przenoszenia obrazu na podłoże – a to właśnie w rotograwiurze mamy klasyczny, odwrócony obraz na formie, który finalnie daje perfekcyjną odbitkę.