Kwalifikacja: PGF.01 - Realizacja procesów drukowania z użyciem fleksograficznych form drukowych
Zawód: Technik procesów drukowania
Jeżeli istnieje potrzeba lakierowania wielobarwnych wydruków na maszynie posiadającej 5 zespołów drukujących, lakier należy umieścić w zespole
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
W przypadku maszyn drukujących wyposażonych w kilka zespołów farbowych, standardowa praktyka zakłada, że wszystkie farby drukarskie nakłada się w kolejności od pierwszego do przedostatniego zespołu, a ostatni – czyli piąty – zarezerwowany jest na specjalne efekty, takie jak lakier dyspersyjny albo lakier UV. Właśnie dlatego lakier umieszcza się w piątym zespole drukującym. To nie jest przypadek, tylko wypracowany przez lata model pracy, który zapewnia, że wszystkie kolory (CMYK, czasem z dodatkowym kolorem spotowym) są już położone zanim pojawi się warstwa zabezpieczająca lub efektowa. Dzięki temu żaden kolor nie zostanie 'zamknięty' lakierem przedwcześnie, co mogłoby utrudnić późniejsze nakładanie kolejnych farb, a nawet spowodować problemy z przyczepnością czy mieszaniem się warstw. W codziennej praktyce drukarskiej często spotyka się sytuacje, gdzie na piątym zespole pojawia się właśnie lakier, bo pozwala to nie tylko uszlachetnić druk, ale przede wszystkim zabezpieczyć wydrukowany obraz przed ścieraniem, zabrudzeniami czy wilgocią. To podejście jest zgodne ze standardami branżowymi i wytycznymi producentów maszyn offsetowych. Moim zdaniem, dobrze jest zapamiętać tę zasadę, bo nabiera ona jeszcze większego znaczenia przy wielobarwnych, efektownych projektach, gdzie jakość i trwałość warstwy lakierowanej mają kluczowe znaczenie. Przy okazji, piąty zespół daje też możliwość stosowania innych efektów, np. farb specjalnych, ale lakierowanie to zdecydowanie najczęstszy wybór.
Wielu osobom może się wydawać, że umieszczenie lakieru w jednym z wcześniejszych zespołów drukujących, na przykład w pierwszym, drugim czy trzecim, rozwiąże sprawę szybciej lub będzie technicznie prostsze. W praktyce jednak takie podejście prowadzi do poważnych problemów jakościowych oraz technologicznych. Jeśli lakier zostałby nałożony przed wszystkimi farbami, powstałaby warstwa, na którą kolejne farby mogłyby się słabo przyczepiać. To nie tylko pogorszyłoby nasycenie barw i ostrość wydruku, ale mogłoby nawet powodować odrywanie się warstw farby podczas dalszej obróbki czy użytkowania. Z mojego doświadczenia wynika, że czasem ktoś myli kolejność, sądząc, że lakier działa trochę jak podkład lub grunt, ale w technologii offsetowej nakłada się go zawsze na samym końcu, po pełnym obrazie wielobarwnym. Umieszczenie lakieru w czwartym czy trzecim zespole skutkowałoby tym, że tylko część wydruku byłaby zabezpieczona, a reszta – farby położone po lakierze – zostałaby bez ochrony, co jest niezgodne z podstawowymi zasadami produkcji poligraficznej. Zdarza się, że ktoś sugeruje się układem maszyn fleksograficznych, gdzie lakier czasem nakłada się wcześniej, ale w offsetcie – szczególnie przy wielobarwnym druku wysokiej jakości – piąty zespół to miejsce na lakier. Wynika to z potrzeby pełnego zabezpieczenia gotowego wydruku oraz kompatybilności chemicznej i technologicznej wszystkich warstw. Typowym błędem jest też myślenie, że numer zespołu nie ma znaczenia albo że można dowolnie zamieniać kolejność, jednak w praktyce każda zmiana kolejności niesie ryzyko obniżenia jakości oraz trwałości druku. Te zasady są szeroko opisywane w instrukcjach producentów maszyn oraz w branżowych standardach (np. FOGRA, PSO).