Kwalifikacja: PGF.01 - Realizacja procesów drukowania z użyciem fleksograficznych form drukowych
Zawód: Technik procesów drukowania
Kałamarzyki farbowe oraz progi są charakterystyczne dla form drukowych
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Kałamarzyki farbowe oraz progi rzeczywiście są typowe dla form drukowych wklęsłych, czyli np. stosowanych w druku rotograwiurowym. W tej technologii farba drukowa wypełnia zagłębienia (kałamarzyki) wytrawione lub wyfrezowane w powierzchni cylindra. Progi to z kolei cienkie krawędzie oddzielające poszczególne kałamarzyki od siebie – one uniemożliwiają mieszanie się farby pomiędzy tymi mikroskopijnymi zagłębieniami. Z praktyki warsztatowej wiem, że jeżeli nie zadbamy o prawidłowe wykonanie progów, jakość odwzorowania szczegółów znacząco spada, szczególnie w drukach o wysokiej rozdzielczości, na przykład przy reprodukcjach zdjęć na opakowaniach. Praca z formami wklęsłodrukowymi wymaga sporo precyzji – zarówno podczas przygotowania formy, jak i podczas samego drukowania, gdzie rolka raklowa zeskrobuje nadmiar farby z powierzchni cylindra, pozostawiając farbę tylko w kałamarzykach. To rozwiązanie daje świetne nasycenie kolorów i bardzo wysoką jakość przy dużych nakładach. Druk wklęsły wykorzystywany jest głównie w produkcji opakowań, banknotów czy czasopism. Moim zdaniem umiejętność rozpoznania tych elementów to podstawa w pracy każdego technologa poligrafii.
Wielu uczniów myli pojęcia związane z budową form drukowych, zwłaszcza jeśli nie mieli jeszcze okazji zobaczyć ich na żywo. Formy wypukłe, jak np. używane w typografii czy fleksografii, mają miejsca drukujące podniesione ponad tło, ale tam nie występują kałamarzyki farbowe ani progi – farba jest nanoszona tylko na wystające elementy, a całość przypomina bardziej stempel niż skomplikowaną siatkę zagłębień. W formach płaskich, czyli w klasycznym offsetcie, powierzchnia jest praktycznie gładka – miejsca drukujące i niedrukujące nie różnią się wysokością, a podział następuje na zasadzie różnicy zwilżalności, więc nie ma tam żadnych kałamarzyków ani progów. Z kolei w sitodruku stosuje się szablon i siatkę, gdzie farba przeciskana jest przez otwarte oczka siatki na podłoże, co również zupełnie nie przypomina budowy formy wklęsłodrukowej. Kałamarzyki farbowe i progi można znaleźć tylko tam, gdzie głębokość formy odgrywa kluczową rolę w przenoszeniu farby – czyli właśnie w druku wklęsłym. Łatwo pomylić się, gdy patrzy się tylko na ogólny efekt końcowy, a nie na samą technikę i budowę formy. Moim zdaniem warto zapamiętać, że to nie rodzaj farby, ale właśnie sposób przenoszenia jej z formy na podłoże decyduje o obecności takich cech jak kałamarzyki i progi. W praktyce drukarskiej takie niuanse mają ogromne znaczenie dla jakości i opłacalności produkcji, a nieumiejętność ich rozróżniania prowadzi do błędnych decyzji przy wyborze technologii.