Kwalifikacja: PGF.01 - Realizacja procesów drukowania z użyciem fleksograficznych form drukowych
Zawód: Technik procesów drukowania
Który przyrząd należy zastosować do wykrycia zarysowań na powierzchni presensybilizowanej formy offsetowej?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Lupa poligraficzna to taki trochę niepozorny, ale bardzo ważny przyrząd, który w poligrafii jest absolutnie podstawowym narzędziem przy kontroli jakości powierzchni form drukowych, zwłaszcza tych presensybilizowanych. Pozwala na wielokrotne powiększenie fragmentu powierzchni i dokładne obejrzenie, czy nie pojawiły się na niej zarysowania, mikrouszkodzenia czy pyłki. W praktyce – drukarz czy operator formy offsetowej regularnie sprawdza całą powierzchnię właśnie taką lupą, bo zarysowania mogą powodować potem nieprawidłowe przyjmowanie farby czy powstawanie plam na odbitce. Moim zdaniem to taka trochę „lupa do zadań specjalnych”, bo warto wybierać modele z odpowiednią skalą powiększenia (najczęściej 8-10x, czasem nawet więcej) i podziałką, żeby można było ocenić rozmiar defektu. Branżowe standardy wręcz nakazują stosować optyczną inspekcję formy przed wypalaniem czy przed montażem na maszynę – pozwala to uniknąć kosztownych przestojów i strat materiałowych. Często nawet na kursach czy szkoleniach zawodowych uczą, że bez lupy praktycznie nie da się wykryć mikrozarysowań, które gołym okiem są zupełnie niewidoczne. Także według mnie, jeśli ktoś chce być fachowcem, to lupa zawsze powinna być pod ręką!
W poligrafii łatwo pomylić narzędzia do kontroli jakości, bo jest ich całkiem sporo i każdy służy trochę innym celom. Często spotkałem się z sytuacjami, że ktoś sięgał po przymiar liniowy, bo wydawało się, że skoro mierzymy coś na formie, to każdy przyrząd „mierniczy” będzie ok. Jednak przymiar liniowy służy wyłącznie do pomiarów długości, szerokości czy odległości – nie powiększa obrazu, nie pozwala zajrzeć w szczegóły powierzchni i nie wykryje żadnych mikrozarysowań. Podobnie jest z densytometrem refleksyjnym, który często myli się z narzędziami do inspekcji optycznej. Densytometr to przyrząd do pomiaru gęstości optycznej odbitek, pozwala ocenić intensywność barwy, krycie, ale zupełnie nie nadaje się do analizy powierzchni formy – nie jest w stanie wykryć defektów mechanicznych. Śruba mikrometryczna z kolei to precyzyjny przyrząd do mierzenia grubości elementów, na przykład blach czy papieru, ale w przypadku wykrywania zarysowań na formie offsetowej jest bezużyteczna, bo nie da się nią „zobaczyć” ani ocenić stanu powierzchni – można jedynie zmierzyć grubość materiału. Wydaje mi się, że takie błędne wybory wynikają często z myślenia kategoriami narzędzi pomiarowych, bez zastanowienia się nad faktyczną funkcją każdego z nich. W dobrej praktyce poligraficznej zawsze do inspekcji wizualnej i detekcji zarysowań stosuje się lupę poligraficzną – to nie jest fanaberia, tylko sprawdzona metoda, która pozwala wykryć potencjalne miejsca problemowe jeszcze zanim forma trafi na maszynę. Właśnie przez takie niuanse często pojawiają się potem błędy na odbitkach, których można byłoby uniknąć, gdyby prawidłowo użyto właściwego przyrządu.