Kwalifikacja: PGF.01 - Realizacja procesów drukowania z użyciem fleksograficznych form drukowych
Zawód: Technik procesów drukowania
Na rysunku zilustrowano proces kontroli wykonania odbitek drukarskich polegający na pomiarze
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Pomiar gęstości optycznej to absolutna podstawa kontroli jakości w druku offsetowym czy cyfrowym. Na zdjęciu widoczny jest densytometr – urządzenie, które służy właśnie do mierzenia gęstości optycznej farby na arkuszu. Takie pomiary to nie żaden „wymysł” – to wręcz obowiązek, jeśli drukarnia chce trzymać się profesjonalnych standardów, np. ISO 12647. Dzięki kontrolowaniu gęstości operator wie, czy ilość farby na odbitce jest zgodna z założeniami technologicznymi. Jeżeli wyniki są poza normą, oznacza to, że barwy mogą być za blade albo nienaturalnie nasycone, co od razu rzuca się w oczy klientowi. Sam kiedyś miałem sytuację, gdzie brak kontroli gęstości sprawił, że cała partia plakatów nadawała się tylko do makulatury. Densytometr pozwala to zminimalizować. W praktyce mierzy się paski kontrolne (takie jak widać na ilustracji), a na ich podstawie reguluje się maszyny drukujące. To niesamowicie efektywne narzędzie – proste, a ratuje całą produkcję. Moim zdaniem bez tej kontroli każda drukarnia ryzykuje stratą czasu, materiałów i przede wszystkim – dobrego imienia.
Wielu osobom może się wydawać, że kontrola jakości odbitek polega na badaniu takich parametrów jak grubość papieru, pasowanie kolorów czy liniatura rastra, jednak w praktyce te aspekty mają zupełnie inne znaczenie i mierzone są innymi metodami. Grubość papieru sprawdzamy mikrometrem lub specjalnym miernikiem grubości, ale nie ma to bezpośredniego związku z oceną jakości nadruku, tylko raczej z właściwym doborem podłoża jeszcze przed drukiem. Pasowanie kolorów, czyli tzw. register, to z kolei kwestia precyzji nakładania kolejnych separacji – ocenia się to wzrokowo lub za pomocą lupy paserskiej, nie densytometrem. W praktyce, jeśli kolory 'uciekają', zobaczymy przesunięcie i efekt rozmazania konturów, ale znowu – to nie jest pomiar gęstości, tylko kontrola ustawień maszyny i precyzji mechanicznej. Liniatura rastra natomiast określa, ile punktów rastrowych przypada na cal (lpi) i to ustala się już na etapie przygotowania formy drukarskiej – do jej weryfikacji używamy mierników rastra albo specjalnych mikroskopów, a nie densytometru. Typowym problemem jest mylenie tych wszystkich pojęć, bo są powiązane z drukiem, ale każde odnosi się do innego etapu procesu i innego narzędzia kontrolnego. W praktyce pomiar gęstości optycznej densytometrem jest kluczowy dla powtarzalności barwy i jakości druku – to on pozwala na bieżąco korygować ustawienia maszyn, gdyż bez tego nie da się uzyskać zgodności kolorystycznej z proofem czy normą ISO. Pozostałe parametry, choć bardzo ważne, nie są mierzone w opisany sposób, a ich kontrola odbywa się osobno lub na innych etapach produkcji poligraficznej.