Kwalifikacja: PGF.01 - Realizacja procesów drukowania z użyciem fleksograficznych form drukowych
Zawód: Technik procesów drukowania
Przedstawiona na rysunku forma drukowa umożliwia druk na maszynie
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Ta odpowiedź jest prawidłowa, bo na zdjęciu widoczna jest klasyczna forma drukowa do druku typograficznego — czyli tzw. skład ręczny lub maszynowy w postaci wypukłego odbicia liter. Druk typograficzny, inaczej zwany drukiem wypukłym, polega na tym, że farba drukowa przenoszona jest wyłącznie z wypukłych partii formy, które stykają się bezpośrednio z papierem. Dlatego właśnie tekst i grafika są tutaj ułożone w odbiciu lustrzanym, bo po odbiciu na podłożu drukowym obraz będzie już czytelny. W praktyce spotyka się to głównie w tradycyjnych drukarniach, gdzie zecernia przygotowuje formę z pojedynczych czcionek metalowych lub drewnianych. Moim zdaniem, taka forma daje bardzo charakterystyczny efekt — delikatne wytłoczenie na papierze, często widoczne i wyczuwalne pod palcami. To technika, która ma nadal zastosowanie w produkcji ekskluzywnych zaproszeń, numeracji biletów czy dawnych czasopism, gdzie liczy się tradycja i unikalny efekt. Standardy branżowe wymagają, by forma była czysta, dobrze spasowana i odpowiednio przygotowana do danego formatu papieru oraz gramatury, bo tylko wtedy uzyskuje się równomierne pokrycie farbą oraz ostry druk. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że typografia była przez lata fundamentem przemysłu poligraficznego i to właśnie na takich formach powstało wiele książek i gazet sprzed ery cyfrowej. Z mojego doświadczenia wynika, że praca z taką formą to nie tylko druk, lecz także swego rodzaju rzemiosło i sztuka. Dobrze znać zasady działania tej techniki, bo pozwalają zrozumieć historię oraz specyfikę różnych metod druku.
Błędne odpowiedzi często wynikają z mylnego wyobrażenia, jak wygląda forma drukowa w poszczególnych technikach druku. Sitodruk wykorzystuje zupełnie inną formę – jest to siatka (przeważnie z nylonu lub poliestru), gdzie obraz powstaje przez zamaskowanie części oczek i przeciśnięcie farby przez siatkę bezpośrednio na podłoże. Forma do sitodruku nie wygląda jak wypukły, lustrzany tekst, tylko bardziej jak szablon z wyciętymi wzorami. Tampodruk z kolei opiera się na gładkiej, grawerskiej matrycy – tak zwanej klichecie, z której farba jest przenoszona na obiekt przez elastyczny tampon silikonowy. Charakterystyczne dla tampodruku są bardzo drobne, precyzyjne detale i możliwość druku na przedmiotach o nieregularnych kształtach, a sama forma nie przypomina klasycznych, wypukłych czcionek. Druk wklęsłodrukowy (np. rotograwiura) także różni się drastycznie od typografii – tam obraz jest wytrawiony lub wyryty w formie poniżej powierzchni walca, a farba z tych zagłębień przenoszona jest na papier pod dużym naciskiem. Typowe błędy myślowe to utożsamianie każdej starszej lub ręcznie układanej formy z drukiem sitowym albo mylenie wypukłości z wklęsłością matrycy. Taka pomyłka może też wynikać z niewiedzy, że tylko druk typograficzny wykorzystuje właśnie wypukłe i odwrócone (lustrzane) litery, które po odbiciu dają prawidłowy obraz. Dobre zrozumienie różnic w budowie form i sposobie ich działania jest kluczowe, by nie popełniać podobnych błędów w praktyce poligraficznej.