Kwalifikacja: PGF.06 - Planowanie i kontrola produkcji poligraficznej
Optyczną kontrolę prawidłowości spasowania kolorów na wydrukach wielobarwnych przeprowadza się na podstawie położenia
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Dokładnie tak, pasery to kluczowy element przy ocenie prawidłowości spasowania kolorów na wydrukach wielobarwnych. Pasery, znane też jako znaczniki pasowania, są specjalnymi znakami umieszczanymi poza polem zadruku, na marginesie arkusza. Ich głównym zadaniem jest umożliwienie precyzyjnej kontroli, czy kolejne nałożone na siebie kolory (np. CMYK) pokrywają się idealnie. Operator maszyny drukarskiej patrzy na pasery podczas narządu i w trakcie druku, żeby sprawdzić, czy nie ma przesunięć między poszczególnymi formami drukowymi. Jeśli np. pasery w kolorze cyjanu i magenty nie nakładają się dokładnie, to już wiadomo, że obrazy tych farb na arkuszu są przesunięte względem siebie. W praktyce często używa się lupy lub nawet kamer inspekcyjnych do obserwacji tych znaczników. W branży poligraficznej to absolutny standard i żadna profesjonalna drukarnia nie zbagatelizuje tego kroku. Moim zdaniem każde zaniedbanie kontroli paserów kończy się stratą jakości całego nakładu – chyba każdy drukarz miał kiedyś z tym do czynienia. Ciekawostka: w druku offsetowym i fleksograficznym stosuje się różne rodzaje paserów, czasami nawet automatyczne systemy korekcji pasowania, ale zasada jest ta sama. Dobrze wiedzieć, że poprawne spasowanie kolorów to nie tylko estetyka wydruku, ale też podstawa spełnienia norm jakościowych ISO, np. ISO 12647-2.
W poligrafii bardzo łatwo pomylić różne znaczniki i elementy kontrolne, bo każdy z nich ma swoje specyficzne zastosowanie. Sygnatury grzbietowe to tak naprawdę oznaczenia ułatwiające składanie, kompletowanie i oprawę wydrukowanych arkuszy – pozwalają rozpoznać kolejność składek w książce czy czasopiśmie, ale nie mają zupełnie związku z kontrolą kolorystyczną i spasowaniem form drukowych. Paski kontrolne natomiast są faktycznie bardzo ważne w drukarni, bo umożliwiają ocenę jakości druku pod względem gęstości farby, rozbarwienia czy kontrastu, jednak nie pozwolą stwierdzić, czy kolory są nałożone równo względem siebie. Punktury formatowe (albo punkty traserskie) służą raczej do kontroli położenia papieru i formatu arkusza, czyli pilnują, żeby druk znalazł się we właściwym miejscu, ale nie informują o przesunięciach poszczególnych kolorów. Wielu uczniów myli paski kontrolne z paserami, bo jedne i drugie umieszcza się w marginesach; to dość częsty błąd wynikający z tego, jak dużo różnych znaków technicznych jest na jednym arkuszu. Z mojego doświadczenia wynika, że najlepiej po prostu pamiętać, że pasery zawsze służą do kontroli spasowania kolorów, a inne znaczniki mają swoje, zupełnie inne funkcje. W praktyce drukarskiej sprawdzanie paserów to podstawa, bez niej nie ma mowy o solidnym, wielobarwnym wydruku. Warto więc nauczyć się je rozróżniać i nie dać się zwieść podobieństwom.