Kwalifikacja: PGF.06 - Planowanie i kontrola produkcji poligraficznej
Kategorie: Techniki drukowania Materiały poligraficzne
Przyjmowanie farby drukowej przez miejsca hydrofilowe formy offsetowej, to
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Tonowanie to jeden z najbardziej charakterystycznych problemów w technologii druku offsetowego, szczególnie jeśli chodzi o formy drukowe. Chodzi o zjawisko, kiedy farba drukowa zaczyna być przyjmowana przez te obszary formy, które na co dzień powinny być hydrofilowe, czyli przyjmować tylko wodę, a nie farbę. W praktyce oznacza to, że miejsca niedrukujące formy (czyli te, które mają być czyste na odbitce) zaczynają się zabrudzać farbą, co skutkuje właśnie niepożądanym szarym lub kolorowym nalotem na wydruku. Moim zdaniem to bardzo ważna sprawa, bo precyzja oddzielenia obszarów hydrofilowych i hydrofobowych jest podstawą offsetu i bez niej nie ma mowy o dobrej jakości druku. Zazwyczaj tonowanie jest wynikiem złego zbalansowania proporcji woda-farba, nieprawidłowego przygotowania formy drukowej albo zużycia emulsji światłoczułej. W skrajnych przypadkach tonowanie może prowadzić do konieczności wymiany formy, bo nie da się już uzyskać czystych odbitek. W branży przyjmuje się, że każde pojawienie się tonowania należy szybko diagnozować i usuwać, bo ma to wpływ na wydajność i koszty produkcji. Warto pamiętać, że profesjonalne maszyny offsetowe są wyposażone w systemy umożliwiające precyzyjne sterowanie podawaniem wody i farby, co ma właśnie ograniczyć zjawisko tonowania. Z własnego doświadczenia wiem, że kluczowe jest regularne mycie form oraz stosowanie wysokiej jakości chemii drukarskiej – to naprawdę zmniejsza ryzyko wystąpienia tego problemu.
Każde z pojęć wymienionych w pytaniu odnosi się do zupełnie różnych zjawisk w poligrafii i dość łatwo się tutaj pomylić, jeśli nie zna się specyfiki offsetu. Zadymienie, choć brzmi fachowo, dotyczy w zdecydowanej większości przypadków sytuacji, gdy wydruk ma obniżony kontrast i pojawia się na nim jakby mgiełka lub zamglenie. Często jest to skutek nieprawidłowego ustawienia maszyny, złej jakości papieru lub problemów ze składem farby, ale nie jest to związane bezpośrednio z przyjmowaniem farby przez miejsca hydrofilowe formy. Flokulacja natomiast to zjawisko chemiczne, które w kontekście poligrafii oznacza zlepianie się cząsteczek pigmentu w farbie. Powoduje to nieregularne rozprowadzanie farby, plamienie lub niejednorodność koloru, ale nie jest to problem specyficzny dla offsetowych miejsc hydrofilowych. Piórkowanie to efekt rozlewania się farby na papierze, gdzie krawędzie linii stają się postrzępione, przypominając kształtem piórko. Jest to raczej wada wynikająca z niewłaściwego doboru papieru albo zbyt rzadkiej farby, nie zaś z niewłaściwego zachowania formy drukowej. Moim zdaniem najczęstszym błędem jest utożsamianie każdego zabrudzenia odbitki z tonowaniem, choć w rzeczywistości tylko przyjmowanie farby przez hydrofilowe (niedrukujące) miejsca formy to prawdziwe tonowanie. W praktyce tylko poprawna identyfikacja źródła problemu pozwala skutecznie go wyeliminować – a to możliwe dopiero wtedy, gdy rozumie się różnice między tymi defektami. Warto zawsze przeanalizować, gdzie pojawia się zabrudzenie i jak wygląda jego struktura – to naprawdę pomaga w szybkim rozpoznaniu, z czym mamy do czynienia i jak to naprawić.