Kwalifikacja: PGF.03 - Realizacja procesów introligatorskich i opakowaniowych
Określając wymiary papieru na wyklejkę, należy uwzględnić szerokość i wysokość
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Dobrze, że skojarzyłeś, iż to właśnie wymiary wkładu są kluczowe przy projektowaniu wyklejki. Wyklejka pełni rolę łącznika między okładką a wkładem – jeśli jej rozmiar nie pokrywa się precyzyjnie z wkładem, pojawią się nieestetyczne zakładki, marszczenia albo nawet problemy z funkcjonalnością książki. W praktyce, zawsze mierzy się szerokość i wysokość gotowego bloku (czyli tego, co nazywamy wkładem), a następnie dodaje się niewielkie naddatki technologiczne, zależnie od rodzaju oprawy – zwykle 2-3 mm na każdy bok, ale to już szczegół ustalany indywidualnie. Warto pamiętać, że ignorowanie tego aspektu skutkuje często reklamacjami czy stratami materiałowymi. Moim zdaniem, lepiej zrobić wyklejkę minimalnie większą niż mniejszą, bo wtedy można ją delikatnie przyciąć przy oprawianiu, co jest standardem w większości drukarni. Często spotyka się sytuacje, że ktoś pomyli wymiary z grzbietem lub kancikami, ale to nie ma sensu technologicznie. Dobrze też wiedzieć, że normy branżowe, na przykład wytyczne Polskiej Izby Druku czy wybrane instrukcje zakładów poligraficznych, zawsze zalecają odnosić się właśnie do wymiarów wkładu. To solidna podstawa do dalszej pracy z oprawą twardą czy miękką.
Niestety, w tej kwestii istnieje kilka typowych pułapek myślowych. Często spotykam się z sytuacją, gdzie ktoś bierze pod uwagę szerokość grzbietu czy kanciki, myśląc, że to one decydują o wymiarach wyklejki. Jednak jest to mylne podejście, bo wyklejka ma przede wszystkim pokryć całą powierzchnię wkładu od wewnątrz, łącząc go z okładką. Szerokość grzbietówki i samego grzbietu dotyczy raczej projektowania okładki, nie wyklejek – one same w sobie nie mają aż tak znaczenia przy ustalaniu wymiarów papieru na wyklejkę, ponieważ wyklejka nie okala grzbietu w taki sposób, jak robi to okładka. Kanciki, czyli te małe zakładki materiału na brzegach oprawy, są istotne przy pracy z okleiną, płótnem czy papierem oprawowym, ale nie wpływają bezpośrednio na format wyklejki – one raczej dotyczą wykończenia zewnętrznego, nie wewnętrznego. Mylenie tych elementów prowadzi do błędów konstrukcyjnych, przez co wyklejka może okazać się za mała i nie zakryje całej powierzchni, albo za duża i będzie się marszczyć. Z mojego doświadczenia wynika, że bazowanie na wymiarach innych niż wkład to jedna z najczęstszych przyczyn reklamacji w drukarniach i introligatorniach. Warto więc zawsze odwoływać się do wymiaru gotowego bloku książki, bo to on jest podstawą projektowania wyklejek według branżowych standardów. Prawidłowy dobór wymiarów zapewnia nie tylko estetykę, ale i trwałość książki w codziennym użytkowaniu.