Kwalifikacja: PGF.03 - Realizacja procesów introligatorskich i opakowaniowych
Składki jednozłamowe przyklejane do pierwszej i ostatniej składki przed zbieraniem kompletu składek to
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Wyklejki to bardzo charakterystyczny i ważny element w oprawie introligatorskiej, zwłaszcza przy produkcji książek z oprawą twardą. Fachowo mówiąc – wyklejki są to składki jednozłamowe, które przykleja się do pierwszej i ostatniej składki blokowej przed połączeniem ich z okładką. Dzięki wyklejkom blok książki jest trwale połączony z okładką, co zapewnia mu odpowiednią sztywność i trwałość podczas użytkowania. W praktyce introligatorskiej wyklejki wykonuje się zazwyczaj z mocnego, nieco grubszego papieru, często o gramaturze większej niż papier używany na strony blokowe, bo ich zadaniem jest nie tylko łączenie, ale też ochrona pierwszych i ostatnich stron książki przed zużyciem czy zabrudzeniem. Standardy poligraficzne i zalecenia introligatorskie wyraźnie wskazują na konieczność stosowania wyklejek w każdej książce z oprawą twardą – bez nich blok po prostu by się rozpadł przy codziennym otwieraniu. Z mojego doświadczenia wynika, że szczególnie przy albumach czy kronikach wyklejki są też miejscem na dodatkowe ozdobniki, np. tłoczenia, nadruki czy specjalny papier barwiony w masie, co podnosi prestiż wydania. Warto pamiętać, że w branży nie używa się terminu „przyklejki” czy „naklejki” w tym kontekście, a „wklejki” oznaczają zupełnie coś innego, np. dodatkowe strony wklejane w blok. Także odpowiedź „wyklejki” jest nie tylko poprawna, ale i zgodna z długoletnią tradycją oraz dobrą praktyką introligatorską.
W poligrafii i introligatorstwie można łatwo pomylić niektóre terminy, bo brzmią podobnie, ale mają zupełnie różne znaczenia. Termin „przyklejki” nie jest używany w profesjonalnym języku branżowym i nie funkcjonuje w żadnych standardach introligatorskich – można się domyślać, że ktoś tak potocznie chciałby nazwać element przyklejany, ale w praktyce nie odnajdziemy takiego słowa w podręcznikach czy instrukcjach technologicznych. Podobnie „naklejki” kojarzą się raczej z elementami dekoracyjnymi, etykietami albo drobnymi dodatkami, które faktycznie się nakleja, jednak nie mają one związku z konstrukcją bloku książkowego ani z procesem łączenia bloków z okładką. W introligatorni naklejki mogą oznaczać zupełnie inne rzeczy – np. małe naklejane ilustracje czy oznaczenia. Z kolei „wklejki” to rzeczywiście termin funkcjonujący w poligrafii, ale oznacza coś zupełnie innego – są to strony lub elementy graficzne na oddzielnych kartkach wklejane w blok książkowy, często z innego papieru, np. mapy, ilustracje, czasem reklamy. Typowym błędem jest utożsamianie „wklejki” z wyklejką, przez podobne brzmienie, ale ich funkcja i miejsce technologiczne są różne. Wyklejka natomiast to specjalnie przygotowana składka jednozłamowa, którą przykleja się do pierwszej i ostatniej składki bloku właśnie po to, by połączyć blok z okładką i zwiększyć wytrzymałość książki – i to jest zgodne zarówno z literaturą fachową, jak i praktyką warsztatów introligatorskich. Moim zdaniem warto pamiętać, że dobra znajomość terminologii chroni przed poważnymi błędami projektowymi na etapie produkcji książki. Szczególnie w zawodzie introligatora czy technika poligrafii precyzja w nazywaniu elementów ma ogromne znaczenie, bo tylko wtedy można skutecznie komunikować się ze współpracownikami i klientami. Prawidłowa odpowiedź, czyli „wyklejki”, to wiedza podstawowa, która świetnie pokazuje, jak ważny jest dobór słów nawet w tak wydawałoby się mało istotnych detalach jak nazwy poszczególnych składek.